۱۳۹۹/۰۲/۱۷- ۱۰:۵۷ - مشاهده: ۱۴۷۵

روز ملی خلیج فارس گرامی‌باد

در سال 1384 روز 10 اردیبهشت از سوی دولت ایران روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری شد که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است.

بر اساس کتاب اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان ، تا سال ۱۹۵۸ کاربرد مستمر نام خلیج فارس در هیچ زبانی و فرهنگی در جهان به چالش کشیده نشده بود تا اینکه بدنبال اوج گیری قوم گرایی عربی اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ نام خلیج‌فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد. در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد کم و بیش سکوت کردند و مطبوعات علاقه ای نداشتند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، چند جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد بتدریج موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی از این موج گردید.اولین وبلاگ اختصاصی دفاعیه نام خلیج فارس به زبان فارسی و عربی بنام دریای پارس parssea در پرشینگ بلاگ از دیماه 1381 با مقالات پژوهشی فعالیت می‌کرد و وب سایت پرشن گلف آنلاین هم به زبان انگلیسی فعال شده بود پیشنهادات و راهکارهای دفاع از نام خلیج فارس در این دو سایت منتشر میشد.

از ابتدای دهه ۱۳۷۰ که تلویزیون‌های ماهواره در کشور رایج شد بخش آگاه جامعه فرهنگی و کوشندگان مسائل اجتماعی و فرهنگی متوجه شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گرهی کشورهای عربی حتی در بخش‌های غیر عربی و بخصوص انگلیسی تحریف نام خلیج‌فارس را به‌طور گسترده‌ای انجام می‌دهند. با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمان‌ها و در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری از این نام کهن، طرفداران این میراث گران‌بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه‌تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند. پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند. این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کارهای بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی به‌طور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:

«عرب‌ها برای مشروع‌ترین حقانیت‌های خود قادر نیستند چنین موج همبستگی ایجاد کنند که ایرانی‌ها برای یک نام انجام دادند».

علی لاریجانی در همان زمان در مصاحبه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد از ملت ایران انتظار می‌رود همان همبستگی را که در مورد تحریف نام خلیج‌فارس نشان دادند در خصوص حق مسلم هسته‌ای نیز بروز دهند.

تلویزیون الجزیره و العربیه و سایر رسانه‌های عربی و بعضاً غربی نیز مصاحبه‌ها و تفسیرهایی در خصوص خشم عمومی جامعه ایران و عذر خواهی نشنال جغرافی ارائه کردند.

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس موافقت با اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی‌کشور بود.

اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت، پژوهشی در مورد دو نام خلیج فارس و خزر و چالشهای فرا روی که

ابتدا در 16 تا 27 مهر 1381 در همشهری و صفحه آنلاین آن به همراه بخش چه باید کرد؟ نام گذاری روز خلیج فارس ضرورت است.

منتشر شده و چند ماه بعد به همراه بخش نام دریای خزر بصورت ارایه شفاهی در همایش ملی ژئوماتیک ارایه و بهترین مقاله همایش انتخاب شده است.

و در کتاب دومین همایش ژئوماتیک 1382سازمان نقشه برداری نیز منتشر شده است https://www.civilica.com/Paper-GEO82-GEO82_74.html

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، باید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید: عجم, محمد، ۱۳۸۲، اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت،

پژوهشی در مورد دو نام خلیج فارس و خزر و چالشهای فرا روی، همایش ژئوماتیک 82، تهران، سازمان نقشه برداری کشور، محمد عجم:

دیباچه مقاله:

درگذر زمان نامه های تاریخی نیز همانند انسانها دستخوش حوادث و رویدادهای اعم از سیاسی، اجتماعی و یا فرهنگی بوده اند و رویدادها بر اسامی جغرافیایی نیز تاثیر گذار بوده اند به همین دلیل نامهای تاریخی دارای بار سیاسی، فرهنگی، ارزشی، هنری، ادبی، اجتماعی و حقوقی هستند به دلیل وجود نهفته این بارهای ارزشی است که نامهای تاریخی مورد توجه جهانیان قرار دارند در کهن میهن ما حداقل 500 نام تاریخی وجود دارد تعدادی از آنها در داستانهای شفاهی سینه به سینه نقل شده اند و بخشی از فرهنگ ماقبل تاریخ ما را نشان می دهند بسیاری از این نامها در متون اوستایی و باستان نامه فردوسی محفوظ مانده اند و تعدادی دیگر بر دل کوهها و سینه سنگها و لوحه‌های سفالی حکاکی شده اند و بعضی از آنها نیز از طریق تورات، انجیل، قرآن ، احادیث و کتب قدیمی‌به ما منتقل شده اند. هر یک از این نامها ارزشهای دینی، مذهبی خود را دارند و گاهی اوقات مناقشه بر سر یک نام تاریخی ممکن است به نزاعهای خونین منجر شود . در خود ایران نیز بارها مردم یک شهر یا روستا و یا منطقه بر سر تعیین نام تقسیمات جدید در منطقه خود به اعتراضات و حتی درگیری‌های خونینی اقدام نموده اند. خلیج فارس جزو یگانه نام هایی است که در درازای تاریخ از دستخوش حوادث مصون مانده است.بخشی از مقاله مذکور در کتاب خلیج فارس نامی‌کهن تر از تاریخ در شهریور 1383 در سه هزار نسخه چاپ و آنلاین نیز منتشر شده است.

خلیج فارس نامی‌کهن تر از تاریخ ، کتابی که از سال 1381 انلاین بوده دفاعیه نام خلیج فارس است و فصل پایانی آن چه باید کرد به روز ملی خلیج فارس پرداخته است انتشار کاغذی شهریور 1383 در سه هزار نسخه

خانه شهرآرا محله. نقش «عجم» بر نقشه . کد خبر : 73526 . سه شنبه / ۱۲ اردیبهشت ۹۶ / 18:56

چاپ

گفتگو با نخستین پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج فارس که اسناد و نقشه‌های تاریخی زیادی را در تایید این عنوان جمع‌آوری کرد؛

نقش «عجم» بر نقشه

هم نویسنده و روزنامه‌نگار است و هم حقوقدان، مترجم، زبان‌شناس و پژوهشگر سرشناس ملی. نام دکتر محمد عجم بخصوص برای آنانی که در جریان غائلۀ برخی کشورهای عربی درجهت تغییر نام خلیج فارس هستند، آشناست.

خبرنگار: انسیه شهرکی

به گزارش شهرآرا آنلاین / هم نویسنده و روزنامه‌نگار است و هم حقوقدان، مترجم، زبان‌شناس و پژوهشگر سرشناس ملی. نام دکتر محمد عجم بخصوص برای آنانی که در جریان غائلۀ برخی کشورهای عربی درجهت تغییر نام خلیج فارس هستند، آشناست؛ استاد دانشگاهی که از دهۀ۷۰ خورشیدی به طور مستمر در کلاس‌های درس به دانشجویانش تلنگر می‌زد که از حیثیت ایرانی باید دفاع کرد و اجازۀ تحریف حتی یک نام کهن پارسی را نباید به دیگران داد. تلاش‌های چندین و چند سالۀ او و همکارانش، چاپ مقالات متعدد با موضوع خلیج فارس توسط این استاد علوم سیاسی و حقوق بین‌الملل در مجلات داخلی و خارجی، تألیف و چاپ کتاب‌هایی همچون «خلیج فارس نامی‌کهن‌تر از تاریخ و میراث فرهنگی بشریت» و « اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان» و نیز حضور در مجامع و سمینارهای بین‌المللی برای دفاع از نام خلیج همیشه فارس، منجر به ثبت روز ملی خلیج فارس در دهم اردیبهشت شد.

این عضو سابق هیئت علمی دانشگاه آزاد ، اولین فارسی‌زبانی است که موفق شده است در یک دانشگاه معتبر به زبان عربی (کازابلانکا) دکترای حقوق بین‌الملل، آن هم با درجۀ بسیار عالی دریافت کند. سمت‌های اجرایی متعدد او نیز قابل اعتناست. رئیس نمایندگی جمهوری اسلامی در موزامبیک و اوگاندا و ۴سال رایزن سیاسی و مطبوعاتی در مراکش و ۵سال رایزن مطالعاتی و حقوقی و نماینده و افسر رابط ایران در سازمان حقوقی و مشورتی در هند از جمله این سمت‌هاست.این استاد پیشین دانشگاه، دو سال است که در محلۀ فرهنگیان قاسم‌آباد سکونت دارد. به بهانۀ گرامیداشت روز ملی خلیج فارس و نیز هفتۀ معلم، در محل کارش در دفتر وزارت امور خارجه و بین‌الملل با او گپ و گفت صمیمانه‌ای داشتیم.

.«در نوروز سال۱۳۴۳ در زیبد گناباد به دنیا آمدم و دوران تحصیلی ابتدایی و راهنمایی را در زیبد درس خواندم. از آنجا که به علوم انسانی و فنی علاقه داشتم، دبیرستان در دو رشته اتومکانیک و علوم اجتماعی، به طور هم‌زمان دیپلم گرفتم. در دورۀ دانشجوییِ رشته علوم سیاسی که بودم، همیشه دربرابر هجمه‌های ناجوانمردانه‌ای که برخی کشورهای عرب از سال۶۰ آن را شروع کرده بودند، پرسش‌های بی‌شماری برایم ایجاد می‌شد که چرا اجازه بدهیم نام خلیج فارس تغییر پیدا کند. فوق‌لیسانسم را که در رشتۀ علوم سیاسی گرفتم، در سال۱۳۶۸ به عضویت هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد درآمدم. علاوه‌برآن تدریس در دانشگاه فردوسی و پیام‌نور را نیز هم‌زمان داشتم و با نوشتن مقالات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در مطبوعات و شرکت در سمینارهای بین‌المللی داخلی و خارجی متعدد، به کارهای تحقیقاتی‌ام در این زمینه ادامه دادم. روز به روز این هجمه‌ها به نام و عنوان خلیج‌فارس، شدت بیشتری پیدا کرد و من به هر دری می‌زدم که اطلاعات جدیدی پیدا کنم، چون به زبان عربی هم مسلط بودم، پیگیری رسانه‌های مختلف عربی و مطالعات و پژوهش در حوزۀ خاورمیانه برایم خیلی جدی‌تر شد.».

رسانه‌های داخلی حاضر نمی‌شدند مقاله‌هایم را چاپ کنند

«همان سال‌های ابتدایی دهۀ هفتاد بود که برخی کشورهای غربی و عربی از طریق رسانه‌های خود، موضوع خلیج عربی یا خلیج بدون پسوند فارسی را مطرح کردند. در مورد حساسیت کشورهای عربی، بد نیست این نکته را هم بگویم از آنجا که اعراب حدود ۵۰۰سال، بدون هویت مستقل قومی‌بودند و زیر سلطه امپراتوری عثمانی یا استعمار انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها قرار داشتند، با پایان یافتن جنگ جهانی و استقلال این کشورها، اعراب با حقارتی دیگر روبه‌رو شدند و آن، شکل‌گیری دولت یهود بود. تحقیر این دوران در کنار سایر عوامل، اوج‌گیری احساسات قومی و نژادپرستی عربی را به‌دنبال داشت و باعث شد که آن‌ها بر هر نامی، کلمۀ عربی اضافه کنند؛ مثل مصر عربی، امارات عربی، لباس عربی، قهوۀ عربی و.... به طور خلاصه، تمام تمدن اسلام را به نفع قوم‌گرایی عربی مصادره کردند. نام تاریخی و کهن خلیج فارس نیز در این میان، مصون نماند و رهبران شکست‌خوردۀ برخی کشورهای عربی در بحران خاورمیانه، برای سرپوش‌گذاشتن شکست‌ها، نام بین‌المللی خلیج فارس را به خلیج و بعد از سکوت ایران در برابر این اقدام، به خلیج عربی تغییر دادند.آن زمان جامعه به این موضوع حساسیتی نشان نمی‌داد و حتی رسانه‌های داخلی حاضر نمی‌شدند مقاله‌هایم را چاپ کنند؛ اما من می‌دانستم که این موضوع، یک تغییر نام ساده نیست و تحریفِ عنوان اصیلی است که قدمت آن، به قرن‌ها پیش برمی‌گردد و می‌دانستم این تحریف، در درازمدت چه پیامدهایی برای کشور عزیز و هویت ایرانی ما می‌تواند داشته باشد.».

خودم نام خلیج فارس را در شاهنامه پیدا کردم

«آن سال‌ها که درس «حکومت در خاورمیانه» را تدریس می‌کردم، بخشی از کلاس، به همین موضوع خلیج‌فارس اختصاص داشت. می‌خواستم ذهن دانشجو را آگاه و روشن کنم. حتی تحقیقی به دانشجویان دادم که نام

خلیج فارس را در شاهنامۀ فردوسی بیابند، اما هیچ دانشجویی به طور جدی دنبال آن نرفت. کاری که خودم انجام دادم و سرانجام فهمیدم که فردوسی بزرگ هم، در چندین مورد از اشعارش، عظمت دریانوردی ایرانیان را یادآور شده؛ به صراحت، نام خلیج فارس را آورده و اروندرود را توصیف کرده است؛ ازجمله وصف عبور اعراب از اروندرود به سوی ایران در جنگ قادسیه، حملۀ نهاوند، حملۀ فریدون به کاخ ضحاک و جنگ مشترک ایرانی‌ها و یمنی‌ها برای نجات یمن از چنگ حبشی‌ها.به شهر کجاران به دریای پارس/ چه گوید زبالا و پهنای پارس. یا آنجا که می‌گوید سپه را ز دریا به‌هامون کشید/ زهامون سوی آفریدون کشید».

داخل هر نقشه وکتابی به دنبال مدرک می‌گشتم

«تحقیقاتم ادامه داشت. داخل هر نقشه و کتابی از کهن و معاصر، به دنبال اثر و مدرک جدیدی بودم تا به همگان بیش از پیش بفهمانم که اینجا

خلیج فارس است نه جای دیگر؛ و نباید اجازه بدهیم کسی هویتمان را تحریف کند. شاید عده‌ای بر این موضوع، خرده بگیرند که چرا ما نیز، متعصبانه برخورد می‌کنیم؛ پاسخم این است که در کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی، نژادپرستی نهی شده، از طرف دیگر در کنوانسیون‌های بی‌شماری که بر اساس آن یونسکو و سازمان یکسان‌سازی اسامی جغرافیایی سازمان ملل، شکل گرفته، حفظ و حراست از ارزش‌ها و میراث فرهنگی و تاریخی اقوام مورد تأکید قرار گرفته است، پس تلاش برای حفظ این نام که خط قرمز هویتی ماست، منطبق بر عقل و خردجمعی و حقوق بین‌الملل است و بیش از ۶۰ اثر، از سفرنامۀ ابن‌بطوطه گرفته تا کتاب مخطوطات که ثبت یونسکو شده، به صراحت نام خلیج فارس را درج کرده‌اند.».

دریای پارسی، ۸۰هزار بیننده داشت

«اولین مقاله‌ها دربارۀ تحریف نام خلیج فارس به قلم من است. وبلاگم در سال۸۱ به نام دریای پارسی، ۸۰هزار بیننده داشت و درواقع سال‌ها تلاش، سرانجام به ثمر نشست. همان سال، قدم اول و اساسی در کشورمان برداشته شد. تا پیش از آن رسانه‌ها از این موضوع استقبال نمی‌کردند. در آن سال در سمینار ملی ژئوماتیک راهکارهای پیشنهادی برای دفاع از این موضوع ارائه شد. در دومین سمینار که یک سال بعد برگزار شد، در مقاله‌ای مبسوط، بر چه باید کرد، تأکید کردم. در یکی از راهکارهای پیشنهادی، ضرورت یک روز ملی برای خلیج فارس عنوان شد که مورد استقبال حضار قرار گرفت، مقالۀ برتر آن سمینار شد و از سوی رئیس سازمان نقشه‌برداری و معاون رئیس جمهور و مسئولان سازمان جغرافیایی ارتش و اعضای کمیتۀ یکسان‌سازیِ نام‌های جغرافیایی، جایزۀ ویژه گرفت؛ همچنین به‌صورت آنلاین در وب‌سایت‌های مختلف و روزنامه‌ها و مجلات داخلی چاپ شد.».

مردم علیه مجله نشنال‌ژئوگرافی اعتراض کردند

«در اردیبهشت سال۱۳۸۳ در سمینار بین‌المللی کارتوگرافی دانشگاه تهران، مجددا در مقاله‌ای راهکارهای دفاع از نام خلیج فارس بیان شد و زنده‌یاد دکتر حسن گنجی، در آن سمینار مشوق طرح شدند که این طرح، در شهریور۸۳ با هزینۀ شخصی، در قالب کتاب چاپ و به صورت رایگان در میان سازمان‌های دولتی و مراکز مطالعاتی از جمله مرکز مطالعات مجمع تشخیص مصلحت نظام و کتابخانه‌ها و نمایندگان مجلس شورای اسلامی‌توزیع شد؛ اما باوجوداین، تحرک خاصی از سوی نهادهای تصمیم‌گیرنده صورت نگرفت؛ تا اینکه موضوع جعل نام، در اطلس مشهور نشنال‌ژئوگرافی روی داد و موجب خشم مردم و ۱۲۴هزار ایرانی داخل و خارج از کشور شد. سه ماه بعد از اعتراض ما، این مؤسسۀ معتبر رسماً از ملت ایران پوزش خواست و نام خلیج فارس را به اطلس آنلاین خود برگرداند.پس از این تحولات، یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس، موافقت رسمی‌با اضافه‌شدن روز ملی خلیج فارس، در دهم اردیبهشت به تقویم رسمی‌کشور بود که پس از پیشنهاد من و همکارانم، نهادهای تصمیم‌گیر و شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز دهم اردیبهشت را که روز حاکمیت کامل ایران بر خلیج فارس و بیرون راندن پرتغالی‌هاست، به نام خلیج فارس نام‌گذاری کردند. این را هم عنوان کنم که لایحه و گزارش توجیهی این پیشنهاد را خودم برای شورای عالی خلیج فارس و شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشتم تا برای تصویب مخالفتی نشود.».

دوست دارم اسپانسری پیدا شده و کتاب‌هایم را ترجمه کند

«اما ای کاش این نام فقط در حد نام‌گذاری یک روز در تقویم یا نام‌گذاری مدرسه و خیابان و بزرگ‌راه باقی نماند. سال ۸۳ تا ۸۸ روز ملی خلیج فارس فقط در حد یک نام باقی ماند. سال ۸۸ کتاب دومم، اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان، همراه با نقشه‌های مصور و کمیاب چاپ شد و از آن‌زمان به بعد، بیشتر در رسانه‌ها و مجامع عمومی‌به این موضوع حساسیت نشان داده شد. اما باید بگویم که متأسفانه هنوز هم این میزان حساسیت، کافی نیست. بارها خواستم که اسپانسری پیدا شده و کتاب‌هایم را ترجمه کند؛ کاری که در خارج از کشور، به‌راحتی اتفاق می‌افتد، اما تنها اتفاقی که تابه‌حال برای آثارم افتاده، این بوده که سال ۸۹ عنوان برتر جشنوارۀ یازدهم ملی پژوهشگران برتر را به من، به عنوان نویسنده‌اش دادند یا تقدیرنامه‌های متعددی که از رئیس سازمان نقشه‌برداری و کمیتۀ یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی و وزیر امور خارجه وقت گرفته‌ام.».

پسرانم دربارۀ خلیج‌فارس، وبلاگ‌نویسی می‌کردند

«دو پسر و حتی همسرم، از همان آغاز مطالعات جدی من نسبت به این قضیه حساسیت پیدا کردند، اما دخترم که کم سن و سال است، در این ماجرا نبود. وقتی علی سوم راهنمایی و آرش سوم ابتدایی بود، تشویقشان کردم وبلاگ بنویسند و آن‌ها نیز همۀ دوستانشان را تشویق می‌کردند که اگر نهادی، موضوع خلیج فارس را به رأی‌گیری می‌گذارد، حتماً شرکت کنند و بی‌تفاوت نباشند. گاهی تا نیمه‌های شب، کار پسرانم این بود که اطلاعات من را با نظارت خودم در وبلاگ می‌گذاشتند و در حال حاضر، همچنان به مباحث ایران و فرهنگ ایرانی، علاقۀ زیادی دارند. از طرفی خانواده‌ام به خاطر مسافرت‌های متعددی که به کشورهای خارجی عربی و اروپایی و آمریکایی داشته‌ام، دغدغه‌ام را درک کرده و انصافاً به خاطر همراهی‌های آنان بوده که من توانسته‌ام با آسودگی خاطر درس بخوانم و پژوهش کنم و مدرک و مستند جمع‌آوری کنم.».

می‌توان کال چهل‌بازه را تبدیل به سی‌وسه پل کرد

«مشهد زیبایی‌های زیادی دارد. نماد مذهبی آن، امام هشتم(ع)، نماد ملی آن فردوسی و نماد اسطوره‌ای‌اش نادر شاه افشار است. دوستانم که از کشورهای اروپایی و آسیایی به ایران و بخصوص مشهد سفر می‌کنند، زیبایی‌های این شهر را تحسین می‌کنند، البته اینجا می‌تواند خیلی بهتر هم شود، مثلا همین کال چهل‌بازۀ قاسم‌آباد (که من نام گلستان را برای آن پیشنهاد می‌کنم)را می‌توان به زیبایی سی و سه پل اصفهان درآورد، برای تبخیرنشدن آب آن، از پلاستیک نامرئی استفاده کرد و آن را به بولوار دانشجو وصل و تبدیل به فرصتی گردشگری کرد.از طرفی نام‌های برخی خیابان‌های مشهد تکراری است. چه خوب است برای خیابان‌های شهرمان نام‌های اصیل و خوبی انتخاب کنیم.».

پژوهش را بیشتر از تدریس دوست دارم

پنج سال عضو هئیت علمی دانشگاه بودم . چیزی که معلم را سر ذوق می‌آورد، خود دانشجویان هستند، اما متأسفانه در فضای دانشگاهی ما دانشجویان، بی‌انگیزه و بی‌میل و رغبت هستند، به همین خاطر پژوهش را بیشتر دوست دارم و ترجیح می‌دهم همیشه پژوهشگر بمانم؛ البته شاید دوباره در زمانی دیگر، در کنار پژوهش، معلمی را هم ادامه دهم.».

http://shahraraonline.ir/news/73526

.tabnak.i منبع تابناک

برابر با کتاب "اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان.، پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند.

این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کار‌های بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی بطور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر، اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:

«عرب‌ها برای مشروع‌ترین حقانیت‌های خود قادر نیستند چنین موج همبستگی ایجاد کنند که ایرانی‌ها برای یک نام انجام دادند».

اقدامات عملی برای نام‌گذاری

نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس یک روند چندین ساله داشت. با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام‌گذاری روز خلیج‌فارس و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه‌گانه وزارت خارجه (حقوقی- خلیج‌فارس و اسناد) و به گواهی کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران و همچنین کتاب اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا. و مصاحبه رادیو ایران با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج‌فارس. دولت ایران، پس از مشاهده اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ رسانه‌های فارسی و مردم و وبلاگ‌نویسان داخل و خارج بر علیه مجله نشنال جئوگرافی و انتقاد از سکوت مقامات رسمی، وارد عرصه شد و اقداماتی را انجام داد. از جمله پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام با این نام گذاری‌ها موافقت شد.

فرایند نام گذاری خلیج فارس دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور استادان برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی از جمله دکتر محمدحسن گنجی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیادر سازمان نقشه‌برداری کشور اردیبهشت ۱۳۸۳ به اطلاع مسئولین مربوطه رسیدو نامه‌هایی نیز به نهاد‌های مسئول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس ارسال و با واحد اجتماعی آن در این رابطه دیدار و گفتگو شد. بدنبال انتشار گزارش‌های اعتراضی نسبت به چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی در داخل کشور، هئات وزیران در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن را تصویب کرد که دارای ۶ بند بود.

انتخاب روز خلیج فارس

درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهاد سه‌گانه به صورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین) و از طریق ایمیل به رای‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد اکثریت رای‌دهندگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند:

روز ۹ آذر برگشت سه جزیره به نام ایران. - روز ملی شدن نفت ۲۹ اسفند. (اولین پیشنهاد ارائه شده بود، ولی با بحث هاو مجادله و مخالفت اعضا روبرو شد؛ لذا طرفداران این روز نظر سومی را پیشنهاد دادند. - روز اخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج‌فارس، پیشنهاد سوم نیز موافقان و مخالفانی داشت.

نتیجه رای‌گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ به صورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج‌فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسماً برای رئیس‌جمهور وقت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر شد و بعد‌ها در روزنامه شرق ۱۴ اسفند ۱۳۸۳ و وب سایت‌های مختلف منتشر شد. اصل موضوع نام‌گذاری بر اساس تعیین روز دقیق اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت مقامات مسئول قرار گرفت. سرانجام با پیگیری‌های متعدد، در تیر ماه ۱۳۸۴ شمسی شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق اخراج پرتغال معرفی کرد. بنا بر این در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیس‌جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ ۲۲/۴/۱۳۸۳ این روز تصویب و برای اجرا ابلاغ شد و به این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است و اخراج استعمار و برگشت حاکمیت کامل ایران بر خلیج‌فارس بود، به نام روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.

روایت تاریخی اخراج پرتغالی‌ها از خلیج فارس در تاریخ ده اردیبهشت

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان (یکی از سرداران گرجی سپاه صفویه و فرزند الله وردیخان) فتح هرمز (۱۶۲۲) را با موفقیت انجام داد و جزیره را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.

آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون از بی‌ادبی‌های پرتغالی‌ها، سپاه ایران به رهبری امام قلی خان گرجی قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس کرد و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی‌ها تا مومباسا درکنیا عقب‌نشینی کنند؛ و این شکست، شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را بدنبال داشت و با حمایت پادشاه‌هان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج‌فارس و دریای عمان و بحر فارس (مکران) شد. انگلیسی‌ها از شکست پرتغال خرسند بودند، به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها‌ می‌دانستند. درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ وعهدنامه مفصل ۱۸۱۲ حاکمیت ایران را بر کل خلیج‌فارس به رسمیت شناخت. این در شرایطی بود که انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد.

اولین میزگرد رسمی‌گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس

تا ۵ سال پس از تصویب روز ملی خلیج‌فارس این روز که با خواسته و فشار آحاد جامعه تصویب شده بود با سکوت مقامات و نهاد‌های رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض مدافعان نام خلیج‌فارس بلند و رسا شد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – برای اولین بار روز ملی خلیج‌فارس با پیگیری‌های مجدانه دکتر عجم و موافقت وزارت خارجه و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی برگزار شد.

با وجود اینکه سال ۱۳۸۴ نام‌گذاری انجام شد و در تقویم رسمی ثبت شده بود، اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی‌شد و علاقه‌مندی نشان نمی‌داد. بطور مثال در سال ۱۳۸۵ هیچ مراسمی‌برگزار نشد.

تا اینکه با کوشش‌های دکتر عجم روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه‌های گروهی بطور گسترده آن را پوشش دادند و این اطلاع‌رسانی خبرنگاران بود که در سال بعد مسابقه بین نهاد‌ها برای برگزاری این روز بالا گرفت. ۱۳۹۰ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند..

.tabnak.i منبع تابناک

جمعه / ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ / ۱۸:۴۶ دسته‌بندی: خراسان رضوی کد خبر: 1400021006864 خبرنگار : 50355چاپ

گفتگو با دکتر عجم به بهانه روز ملی خلیج فارس و خلیج همیشگی فارس...

ایسنا/خراسان رضوی نویسنده‌ کتاب "اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان" گفت: خلیج فارس از معدود نام‌های جغرافیایی است که از همان ابتدای ظهور علم جغرافیا، به همین نام بوده و در قدیمی‌ترین نوشته‌ها و قدیمی‌ترین نقشه‌ها که از دوران قدیم به جای مانده، این دریا به همین نام نامیده شده است.

روز ملی خلیج فارس در تقویم ما ایرانیان فقط یک نام نیست بلکه هویتی چند هزار ساله است. این نام‌گذاری نتیجه تلاش‌های بی وفقه ایران دوستان دلسوز و فرهیخته‌ای است که در برهه‌ای از زمان که بعضی از کشورهای عربی، مصمم بودند نام خلیج عربی را به جای خلیج فارس به کار گیرند، این افراد در اثبات هویت فارسی این پهنه‌ آبی مهم و استراتژیک، گام‌های استواری برداشتند که یکی از این دستاوردها نام گذاری روز ۱۰ اردیبهشت به نام روز ملی خلیج فارس است.

اگر جستجویی در رابطه با مقالات و کتاب‌های مربوط به خلیج فارس و چرایی نام خلیج فارس داشته باشیم، یکی از نام‌هایی که زیاد با آن روبه‌رو خواهیم شد، نام دکتر محمد عجم است که بسیاری از مقالات او به زبان‌های انگلیسی و عربی نیز منتشر شده است.

دکتر محمد عجم که زاده‌ زیبد گناباد است، دکترای حقوق بین‌الملل دارد و در حوزه‌ حقوق بین‌الملل فعالیت‌های پژوهشی زیادی انجام داده است. این نویسنده و پژوهشگر گنابادی از پایه گذاران موسسه‌ مطالعات خلیج فارس بوده و علاوه بر انتشار ده‌ها مقاله، یکی از ماندگارترین و ارزنده ترین اقداماتش جمع‌آوری اسناد هویت فارسی خلیج فارس است که ماحصل این تلاش‌ها در کتابی با عنوان "اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان" گردآوری شده و در حال حاضر این کتاب به یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی و پژوهشی برای پژوهشگران تبدیل شده است.

در ادامه گفت‌وگویی داشتیم با این پژوهشگر و مسیر پر فراز و نشیبی که برای تحقیق و پژوهش در مسیر اثبات هویت فارسی خلیج فارس پیموده است.

محمد عجم در رابطه با پیشینه نام خلیج فارس در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: خلیج فارس جزو معدود نام‌هایی است که از دوره‌ای که می‌توان به نقشه‌ها و سفرنامه‌ها استناد کرد، به همین نام بوده و از آن دوره تاکنون به اتفاق، در همه‌ کشورها نام خلیج فارس و یا معادل آن برای این دریا به کار برده شده است.

وی اظهار کرد: از دوره فیثاغورس و بطلمیوس و از سفرنامه پریپلوس اریترا کتاب‌هایی داریم که می‌توانیم بگوییم نقاط جغرافیایی را تا حدودی قابل انطباق بیان کرده‌اند. قبل از آن هم نام‌هایی برای خلیج فارس هست اما این نام‌ها بیشتر اسطوره‌ای و افسانه‌ای است و نمی‌توان آن را نام جغرافیایی نامید اما به طور مسلم از دوره‌ داریوش بزرگ و دوره‌ای که علم جغرافیا ظهور کرد، به خصوص از دوره‌ بطلمیوس، نام خلیج فارس در همه‌ نوشته‌ها با همین نام و یا معادل آن در سایر زبان‌ها وجود دارد.

وی گفت: این دریا یکی از دریاهای مهم آن دوره و یکی از هفت دریای شناخته‌ شده‌ آن زمان بوده است. بنابراین خلیج فارس یکی از قدیمی‌ترین نام‌های جغرافیایی است و هیچ نام جغرافیایی دیگری نداریم که قدیمی‌تر از این نام باشد به طوری که در قدیمی‌ترین نوشته‌ها و قدیمی‌ترین نقشه‌ها که از دوران قدیم به جای مانده، این دریا به همین نام بوده است.

کشورهای عربی گمان کردند به خاطر قومیت حق دارند این دریا را خلیج عربی بنامند

این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که حساسیت‌ها نسبت به تغییر نام خلیج فارس از چه زمانی آغاز شد، بیان کرد: تا دوره‌ جمال عبدالناصر(دومین رئیس جمهور مصر) تمام کشورهای عربی و به طور کلی در همه‌ زبان‌های دنیا، خلیج فارس را با همین نام و یا معادل آن در سایر زبان‌ها به کار می‌بردند اما از زمان جمال عبدالناصر و نهضت پان عربیسم، یک تغییر و بدعت‌هایی در کویت و در مصر شروع شد که نام خلیج فارس را به خاطر اغراض سیاسی زیر سوال بردند و گمان کردند به خاطر قومیت عربی حق دارند این دریا را خلیج عربی بنامند.

وی ادامه داد: یکی از اقدامات دیگری که باعث نگرانی و واکنش ایران‌ دوستان شد، ذکر نام خلیج عربی در اطلس نشنال جئوگرافیک بود؛ در واقع نشنال جئوگرافیک معتبرترین اطلس جغرافیایی است که از سال ۱۸۸۱ میلادی که منتشر شد، همواره نام خلیج فارس را به کار می‌برد اما در سال ۱۳۸۳ این اطلس نام جدید خلیج عربی را هم در کنار نام خلیج فارس و داخل پرانتز اضافه کرد.

عجم توضیح داد: در ابتدا در ایران خیلی عکس العملی به این نام جدید نشان ندادند تا اینکه این بحث و موضوع این تغییر نام به رسانه‌ها و نقشه‌ها هم کشیده شد و در این رسانه‌ها به کرات از نام جعلی و جدید خلیج عربی استفاده می‌شد که این عمل در آن دوره با واکنش ایران در چند نوبت روبه‌رو شد اما این موضوع همزمان شد با شکل‌گیری انقلاب اسلامی و با توجه به اینکه ایران در آن روزها با مسائل زیادی درگیر بود و موضوعات و مشکلات زیاد دیگری بودند که در اولویت قرار داشت، اصولا موضوع تغییر نام به فراموشی سپرده شد.

وی تصریح کرد: بعد از گذشت مدتی که تلویزیون‌ها و رادیوها فراگیرتر شدند و تلویزیون‌های عربی نیز از طریق ماهواره‌ها وارد خانه‌های مردم شد، مردم متوجه شدند که به طور گسترده از نام خلیج عربی به جای خلیج فارس استفاده می‌شود و حتی در رسانه‌های انگلیسی زبان کشورهای عربی نیز دیگر نام خلیج فارس به کار برده نمی‌شود. در نتیجه مقداری حساسیت ایجاد شد.

تا قبل از این تحقیقات، مدرک متقنی برای دفاع در برابر تحریف‌گران وجود نداشت و تنها به توصیه‌نامه‌های سازمان ملل اکتفا می‌کردند

عجم که خود از موسسان مرکز مطالعات خلیج فارس نیز هست، در رابطه با انگیزه‌اش از آغاز تحقیقات گسترده در زمینه خلیج فارس بیان کرد: به عنوان کسی که عضو هیأت علمی و مدرس دانشگاه بودم، از همان ابتدای کار، یعنی در سال ۱۳۶۷ علاوه بر تدریس، به کار روزنامه‌نگاری هم مشغول بودم و مطالبی را از رسانه‌های عربی ترجمه می‌کردم. بنابراین به عنوان یک مترجم و مدرس دانشگاه، برایم مهم بود که بدانم خلیج فارس درست است یا خلیج عربی.

وی خاطرنشان کرد: من از قبل نیز به این موضوع حساس بودم اما رفته رفته این حساسیت‌ها زیاد و زیادتر شد. همچین می‌دیدم که در سیستم اداری ما وقتی می‌خواستند پاسخی به تحریف‌گران نام خلیج فارس بدهند، یک دفاعیه محکم، متقن و مستدل ارائه نمی‌کنند و برای پاسخ فقط به توصیه‌نامه‌های سازمان ملل اشاره می‌کردند و تصور می‌شد تنها با ارائه همین مدرک، ادای دین کرده‌اند اما من به این قانع نبودم و همین باعث شد تحقیقات گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کنم.

این پژوهشگر گنابادی به تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده است اشاره کرد و افزود: نتیجه ماه‌ها تلاشم، نوشتن گزارش‌ها و مقالات فارسی و انگلیسی متعددی شد که بارها و بارها و در سایت‌های مختلف منتشر شد، از جمله گزارشی که در رابطه با این بود که رسانه‌های عربی درباره خلیج فارس چگونه عمل می‌کنند که بر اساس تحقیقات، متوجه شدیم که همه‌ رسانه‌های عربی و حتی روزنامه الاهرام و مجموعه رسانه‌هایی که زیرمجموعه آن بودند و حتی روزنامه‌های انگلیسی زبان آن‌ها اصلا از نام خلیج فارس استفاده نمی‌کنند.

وی ادامه داد: در زمینه این تغییر نام، یک مقاله هشدارآمیز نوشتم و برای خیلی از افراد فرستادم و در آن دوره که وبلاگ و وبلاگ‌نویسی تازه رایج شده بود و وبلاگ‌نویسی فقط انگلیسی بود، مقاله‌ای در رابطه با توطئه‌ تغییر نام خلیج فارس به زبان انگلیسی منتشر کردم و بعد از آن نیز روزنامه همشهری نسخه فارسی این مقاله را در سال ۸۱ در ۱۶ شماره چاپ کرد.

عجم گفت: این مقاله یک بخش نتیجه‌گیری مهم هم داشت و این بود که حال که کشورهای عربی مصمم هستند نام خلیج فارس را به کار نبرند، چه باید کرد که در این قسمت پیشنهادات زیادی ارائه کردم و یکی از آن‌ها پیشنهاد نام گذاری روز ملی خلیج فارس بود.

وی یادآور شد: در آن زمان گروهی از اساتید دانشگاه وبسایتی را راه‌اندازی کرده بودند با عنوان "Persian Gulf Online". من مقاله را برای آن‌ها هم فرستادم که در سال ۱۳۸۱ به انگلیسی هم منتشر شد و انتشار این مقاله بازخوردهای بسیار خوبی داشت.

کتاب "اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان" حاوی اسنادی است که از جامعه عرب گردآوری شده است

یکی از مهمترین دستاوردهای پژوهشی عجم، انتشار کتاب "اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان" است؛ وی در رابطه با این کتاب مطرح کرد: کتاب اسناد نام خلیج فارس که جزو اولین کتاب‌هایی بود که قبل از چاپ، به صورت آنلاین هم منتشر شد، در سال ۱۳۸3 در ۳۰۰۰ جلد چاپ شده و به صورت رایگان بین مقامات و مسئولان توزیع شد که با استقبال خوب مسئولان همراه بود.

عجم افزود: این کتاب حاوی اسنادی است که وجه تمایز آن با سایر کتاب‌های مشابه این است که این اسناد اکثرا از درون جهان عرب استخراج شده در صورتی که کتاب‌های مشابه بیشتر بر مبنای اطلس‌ها و نقشه‌ها بود.

این نویسنده با تأکید بر اینکه اکثر اسناد این کتاب مربوط به اسنادی است که از درون خود جامعه عرب گردآوری شده است، گفت: از جمله این اسناد، صحبت‌های مستند شده 10 نفر از فرهیختگان جهان عرب بود که اعتراف کردند تا دوره‌ جمال عبدالناصر هیچ سند و مکتوبی وجود ندارد که در زبان عربی به خلیج فارس خلیج عربی گفته می‌شده که این اعترافات بسیار مهم بود و در کتاب آورده شده است. یا تصویری از یکی از خیابان‌های قاهره که به نام خلیج فارس نامگذاری شده است، همچنین در یکی از احادیث پیامبر اسلام معروف به "حدیث جساسه" دو بار نام بحر فارسی به کار رفته که تمامی این مطالب را به علاوه کپی قدیمی‌ترین نسخ خطی تفسیرهای قدیمی و در مجموع ۱۲۰ نقشه و سند و دست نوشته از درون جامعه عربی ضمیمه این کتاب کردم.

عجم تصریح کرد: وقتی که قرار شد کتاب را چاپ کنم، متوجه شدم که اگر قرار باشد این اسناد را در کتاب بیاورم، باید ۱۸۰ صفحه به کتاب اضافه کنم که در آن زمان هزینه‌ بسیار سرسام‌آوری داشت و چون از میزان استقبال مردم از کتاب اطلاعی نداشتم، نتوانستم خطر کنم و به توصیه دوستان، نقشه‌ها و سندها را حذف کردیم چون در خود متن کتاب به صورت تیتروار به آن‌ اشاره شده بود اما من این سندها و نقشه‌ ها را به صورت CD و DVD ضمیمه کتاب کرده و در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار دادم؛ البته همیشه افسوس می‌خورم که کاش امکانش بود که این اسناد هم در خود کتاب چاپ می‌شد.

وی در رابطه با نحوه‌ گردآوری مطالب نیز توضیح داد: با توجه به حساسیتی که به موضوع داشتم در مرحله گردآوری مطالب، همه‌ مطالب را خودم فیش‌برداری کردم و شخصا آن را تایپ کردم و با توجه به اینکه این تحقیق نیاز به دسترسی به منابع کتابخانه‌ای در کشورهای مختلف عربی داشت این منابع در اختیارم قرار گرفت از جمله ۵۰ کتاب در کتابخانه قاهره و یا قسمتی از بخش‌نامه‌های سازمان ملل که دوستان لطف کردند و اسکن آنها را از سازمان ملل برای من فرستادند.

وی اظهار کرد: من تمام نتایج تحقیقاتم را برای دسترسی آسان‌تر پژوهشگران و همچنین دسترسی آسان نسل امروز که حوصله‌ تحقیقات کتابخانه‌ای را ندارند، به صورت فایل وورد منتشر کردم تا راحت قابل استفا ده باشد اما متاسفانه بسیاری از افراد از این فایل‌ها سوء استفاده کرده و بارها و بارها مطالب من را کپی پیس کردند بدون اینکه نام و منبع را ذکر کنند.

زنده ماندن هویت ایرانی در افکار عمومی هدف این نامگذاری بود

عجم در رابطه با هدف از نام گذاری روز ۱۰ اردیبهشت ماه به نام روز ملی خلیج فارس گفت: روز ملی خلیج فارس عملا در ۲۱ تیرماه سال ۱۳۸۴ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و مهمترین هدف این نام گذاری آگاه کردن مردم ایران بود و اینکه نسبت به پیشینه‌ این نام آگاهی پیدا کنند. وی خاطرنشان کرد: نسل ما، فکر می‌کردیم که هر دو نام یعنی هم خلیج فارس و هم خلیج عربی در طول تاریخ بوده و هر دو درست است و مهم نیست کدام به کار برده شود در حقیقت هدف این بود که اطلاع‌رسانی بشود و در راستای آن تحقیقاتی انجام شده و این تحقیقات به گوش مردم و رسانه‌ها رسید تا بدانند که نام خلیج فارس دارای نام‌های رقیب نبوده و در دنیا یک نام جغرافیایی کاملا منحصر به فرد است.

وی یادآور شد: بسیاری از پهنه‌های آبی دیگر که در دنیا وجود دارند دارای نام‌های متعددی هستند مثلا برای دریای خزر حدود ۴۵ نام در قسمت‌های مختلف دنیا ذکر شده‌ است اما دریای خلیج فارس از همان ابتدا به واژه ایران و فارس و دریای عجم و دریای ایران منسوب بوده و منظور از فارس یک قوم نیست بلکه منظور سرزمین ایران است بنابراین هدف از این نام گذاری این بود که این نام به عنوان یک هویت ایرانی بیشتر در ذهن افکار عمومی زنده بماند و حفظ شود.

۱۰ اردیبهشت روز مهمی در تاریخ منطقه و خلیج فارس است

این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که چرا روز ۱۰ اردیبهشت برای این نامگذاری انتخاب شده است، توضیح داد: ۱۰ اردیبهشت روز مهمی در تاریخ منطقه و خلیج فارس است. در این تاریخ دست امپراطوری استعمارگر پرتغال از خلیج فارس و تنگه‌ هرمز کوتاه شد.

عجم در توضیح این واقعه مهم که در خلیج فارس اتفاق افتاد، گفت: پرتغال اولین کشور استعمارگر دنیا بوده که در آن زمان با اسپانیا یکی بود و امپراطوری پرتغال اسپانیا یکی از بدترین نوع استعمار بودند چون این کشورها از ۵۰۰ سال قبل که شروع به دریانوردی به اقصی نقاط عالم کردند هدف آن‌ها بیشتر به تملک درآوردن، برده گرفتن، تغییر مذهب و بهره‌برداری و بهره‌کشی بوده و تمام دنیا را دور زده بودند و هیچ امپراطوری بزرگ‌تر از امپراطوری پرتغال اسپانیا نبود.

وی ادامه داد: پرتغالی‌ها در خلیج فارس زورگویی‌هایی کردند و دست به حرکاتی زدند که موجب نارضایتی مردم شد. در آن دوره شاه عباس به فرمانده‌اش دستور داد که پرتغالی‌ها را مجازات و تنبیه کند. امام قلی خان، این سردار بزرگ فارس در سال ۱۰۳۱ قمری و یا ۱۶۲۳ میلادی در ماه آوریل که معادل اردیبهشت است ۴ کشتی از انگلیسی‌ها به خدمت گرفت و به مقر و پادگان پرتغالیها که در تنگه‌ هرمز بود حمله کرد و این منطقه بسیار استراتژیک را تصرف کرد و پرتغالی‌ها به طور کامل از خلیج فارس و تنگه‌ هرمز اخراج شدند.

وی عنوان کرد: برای نام‌گذاری روز ملی خلیج فارس علاوه بر ۱۰ اردیبهشت، دو تاریخ دیگر از جمله ۲۹ اسفند روز ملی شدن صنعت نفت و ۹ آذر مصادف با برگشت جزایر سه‌گانه، از جمله تاریخ‌های پیشنهادی بودند اما در نهایت روز ۱۰ اردیبهشت به تصویب رسید و در مجموع از این تاریخ استقبال شد.این فعال حوزه‌ حقوق بین‌الملل یکی از مهمترین تاثیرات این نام گذاری را علاوه بر آگاهی‌ بخشی، ایجاد یک همبستگی و اتحاد در بین مردم دانست و گفت: این نام گذاری موجب انسجام ملی شد و اگر چه بعضی افراد تاریخ‌های دیگری را پیشنهاد داده بودند اما در نهایت با این مصوبه موافقت کردند.

دکتر عجم علاوه بر فعالیت و پژوهش در حوزه‌ مسائل بین‌المللی، در حوزه‌ میراث فرهنگی و احیای هویت تاریخی شهرستان گناباد و روستای زیبد نیز پژوهش‌ها و مقالات زیادی منتشر کرده است که مهمترین آن‌ها انتشار مقالاتی در رابطه با جنگ ۱۲ رخ است که با استناد به شاهنامه فردوسی محل وقوع این جنگ تاریخی دشت گناباد و روستای زیبد بوده است همچنین بنا بر تحقیقات انجام شده محل کشته شدن یزدگرد ساسانی نیز در این منطقه تاریخی رخ داده است.

دبیر سیمین سلیمانی خبرنگار زهره رضانژاد لینک کوتاه

https://www.isna.ir/news/1400021006864/

دوشنبه / ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ / ۱۴:۰۵ دسته‌بندی: خراسان رضوی کد خبر: 97021006028 منبع : نمایندگی به بهانه روز ملی خلیج فارس؛ نام بردن از «خلیج عربی» برای هجمه به هویت ایرانی و اسلامی

ایسنا/خراسان رضوی پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج فارس گفت: دلیل نام بردن از نام «خلیج عربی» فقط اغراض سیاسی و با هدف خدشه و هجمه به هویت ایرانی و اسلامی است.

محمد عجم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، به مناسبت روز ملی «خلیج فارس» اظهار کرد: نام خلیج عربی در طول 2500 سال در همه کتب تاریخی، تفاسیر قرآن، احادیث، کتب جغرافیایی، نقشه‌های رسمی، معاهدات، قراردادها و حتی زبان عربی به کار نرفته است.

وی ادامه داد: تحریف نام «خلیج فارس» به دوره ناسیونالیسم عربی در مصر برمی‌گردد و برای اولین بار نام خلیج عربی در سال 1957 در مجله العرب که در کویت چاپ می‌شد آمده است.

این محقق و پژوهشگر افزود: یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس مقیم در خلیج فارس بنام «رودریک اوون» در کتابش عنوان خلیج عربی را ذکر نمود و این نام پس از آن وارد ادبیات کویت شد و این نویسنده نیز در کتابش علت ذکر عنوان خلیج عربی را اینگونه ذکر می‌کند که اکثر جمعیت سواحل این خلیج، عرب هستند و ادب حکم می‌کند اینجا را خلیج عربی بنامیم.

عجم با بیان اینکه این سخن یک سخن بسیار غیرمنطقی و غیرعقلانی بوده، گفت: در سواحل هند و پاکستان دریای بزرگی بوده که تمام سواحل این دو کشور را در برمی‌گیرد و نام خلیج عربی را انگلیسی‌ها بر روی این دریا نهاده‌اند و اگر این‌طور می‌بود ادب حکم می‌کرد که اسم آن را بنام هند و یا پاکستان تغییر دهند.

وی شروع کننده این موضوع را ناسیونالیست‌های عرب کویت عنوان و خاطرنشان کرد: کویت اولین کشوری بود که از درآمد نفتی ثروتمند شده بود؛ این کشور در دهه پنجاه روشنفکران عرب را دور هم جمع و نام خلیج عربی را برای اولین بار وارد یک مکتوب عربی کرد.

پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج‌فارس اضافه کرد: در آن زمان هنوز جمال عبدالناصر نام خلیج فارس را ذکر می‌کرد و نیز در معروف ترین سخنرانی اش در مورد اعلام ملی شدن کانال سوئیس، سه بار نام خلیج فارس را آورد، بعد از کویت پس از کودتای ژنرال قاسم در عراق، نام خلیج عربی رایج شد و مطبوعات ایران نیز حساس شدند.

وی بیان کرد: پس از انقلاب به دلیل مشکلاتی که در کشور بود این موضوع جزو اولویت‌ها نبوده و همین مسئله باعث سوء استفاده جهان عرب شد و آن‌ها برای این نام جعلی بیشتر هزینه کرده و گستاخ‌تر شدند. کشورهای عراق، کویت، امارات و عربستان سعودی از جمله کشورهایی بود که برای این کار هزینه کرده و حتی در مطبوعات انگلیسی زبان نیز مقالاتی در همین موضوع به چاپ رساندند.

عجم تصریح کرد: در ایران نیز کم‌کم مردم حساس شده و پیگیر موضوع شدند که پس از بررسی مشخص شد که در طول 2500 سال تاریخ مکتوب هیچ نام جغرافیایی غیر از خلیج فارس و معادل های آن به کار نرفته است.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: بنابراین گروه مردم نهادی تأسیس شد و این جریان را رصد و متنی نیز تهیه و آغاز به روشنگری کردیم و از سال 1380 فعالیت‌های ما برای معرفی اسناد نام خلیج فارس تشکیلاتی شده و بر اساس وظیفه ملی، دینی و انسانی این اطلاعات را نیز در اختیار مردم قرار دادیم.

پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج فارس گفت: خود من نیز در سال 1381 در کتاب و مقاله‌ای که در همین موضوع منتشر کردم این را هشدار دادم که اگر این نام از بین برود هویت ملی مان نیز از بین خواهد رفت.

عجم افزود: این آگاهی دادن موجب بیشتر شدن حساسیت‌ها شده و در نهایت باعث شد که نشنال جغرافی بعد از 150 سال سابقه علمی، نام جعلی روی نقشه‌اش گذاشت و همین موجب شد که 124 هزار نفر از اقشار مختلف ایرانی نیز طوماری را امضاء کردند.

وی عنوان کرد: همین حرکت باعث شد که دولتمردان نیز همگام با مردم شروع به اعتراض نمایند و همچنین در تیرماه 1384 با پیشنهاد بنده مبنی بر نامگذاری یک روز به نام «روز ملی خلیج فارس» موافقت کنند.

پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج فارس در پایان اظهار کرد: هم اکنون نیز آگاهی و شعور مردم در این بحث بسیار بالا رفته و جای بسی خوشحالی دارد که مردم این هم‌افزایی را برای هویت ملی خود دارند.

لینک کوتاه https://www.isna.ir/news/97021006028/

صفحه خبر: اردیبهشت‌ماه هر سال یادآورنام بزرگ «روز خلیج فارس» است. اسناد و نقشه‌های به جای مانده در موزه‌های تاریخ از پیشینه چندهزارساله پارسی بودن خلیجی حکایت دارد که امروزه علیرغم ادعاهای بی‌پایه و اساس برخی اعراب تازه به دوران رسیده و حامیان انگلیسی و آمریکایی آنان، نام "خلیج فارس" بر تارک این آبراه بزرگ جهانی می‌درخشد.

نام خلیج فارس در تمامی اسناد بین الملل و جغرافیایی جهان ثبت شده و سازمان ملل متحد هم بارها در بیانیه‌ها و مصوبه‌های گوناگون با انتشار نقشه‌های رسمی، نه تنها بر رسمی‌بودن نام خلیج فارس تاکید دارد بلکه از هیات‌های بین‌المللی خواسته در مکاتبات رسمی‌به ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل خلیج فارس استفاده کنند.

با این وجود، برخی با غرض ورزی و پیش کشیدن اسناد جعلی، سعی در بکاربردن نامی دیگر بر این خلیج همیشه فارس دارند.

برهمین اساس، برجسته سازی و یادآوری اسناد تاریخی خلیج فارس ضرورتی است که مانع تغییر تاریخ و تمدن و فرهنگ با دلار و معامله و تجارت و نفت خواهد بود.

قبل از آنکه به برسی اسناد و مدارک متقن تاریخی و حقوقی در این باره بپردازیم، تازه‌ترین سند درباره نام خلیج فارس را که در گذرنامه "شیخ‌زاید بن‌سلطان بن‌زاید" بنیانگذار امارات درج شده با هم مرور می‌کنیم.

تصویر ارائه شده، گذرنامه بنیانگذار امارات متحده عربی در سال 1951 میلادی (1330 ش) است که دو بار نام خلیج فارس در آن ذکر شده است. در گذشته به دلیل اینکه مکان‌های جغرافیایی جنوب خلیج فارس و شیخ‌نشین‌های عربی برای جهان ناشناخته بود، برای شناسایی بهتر این مناطق، کنار نام هر منطقه یا شهر، واژه "خلیج فارس"را اضافه می‌کردند تا هویت خود را معرفی نمایند. برای نمونه ابوظبی (خلیج ‌فارس)، کویت (خلیج ‌فارس)، بحرین (خلیج ‌فارس)، دبی (خلیج‌ فارس) و...

خلیج فارس و مترادف‌های آن در سایر زبان‌ها، اصیل‌ترین نام و نامی است بر جای مانده از کهن‌ترین منابع، که از سده‌های پیش از میلاد به‌طور مستمر در همه زبان‌ها و ادبیات جهانی استفاده شده‌ و با پارس، فارس، ایران و عجم ـ نام‌های ایران ـ و معادل‌های آن در سایر زبان‌ها گره خورده‌است.

گرچه این آبراهه در همه متون تاریخی و جغرافیایی عربی،" خلیج فارس " و "بحر فارس" نامیده شده‌است با این حال، این نام‌گذاری از دهه 1330 خورشیدی ازسوی ملی‌گرایان عرب مورد خدشه واقع شده‌است. کشورهای عربی، از دهه 1960 میلادی و با گسترش اندیشه‌های پان عربی از نام جعلی خلیج عربی استفاده می‌کنند. این مطلب طی یک بخشنامه از طرف اتحادیه عرب به همه کشورهای عربی رسماً ابلاغ شده‌است اما سایر کشورهای جهان و سازمانهای بین‌المللی همچنان از نام اصلی و کهن خلیج فارس به صورت رسمی استفاده می‌کنند.

دلایل و مستندات گوناگون و متعددی تاکنون در این باره منتشر شده‌است. کتاب "اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان" فهرست سیصد کتاب تاریخی وجغرافیایی را از صدر اسلام تا اوایل سده بیستم که در آن‌ها در زبان عربی "بحر فارس" و "خلیج فارس "به‌کار رفته را فهرست و متن آن‌ها را آورده‌است و حدود هزار نقشه اروپایی و عربی و بیشتر از سی قرارداد امیران و شیوخ و دولت‌های عربی را که نام خلیج فارس را دارند و اعترافات روشنفکران مشهور عربی را ارائه نموده و نوشته است که حتی یک نوشته و مکتوب در زبان عربی تا قبل از سال 1958 (1327 ش)وجود ندارد که خلیج عربی به‌کار برده‌باشد.

براهین زیادی نیز دال بر این نام وجود دارد که عبارتند از:

الف: دلایل تاریخی

در این خصوص در سال‌های اخیر به اندازه کافی اسناد و کتاب منتشر شده‌ و نام خلیج فارس در کتب ومنابع تاریخی - جغرافیایی عربی و دوران اسلامی مورد بررسی قرار گرفته‌است.

ب: دلایل حقوقی

- اسناد سازمان‌های بین‌المللی

- نقشه‌های رسمی و نیمه رسمی

- قراردادهای رسمی

- کنوانسیونها

ج: اعتراف روشنفکران و حقوقدانان و جغرافی‌دانان عربی و غربی به حقانیت تاریخی جغرافیایی و حقوقی نام خلیج فارس

د: دلایل جغرافیایی، ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیک و...

دلایل تاریخی و کاربرد مستمر بلامعارض

parssea.org

نام خلیج فارس از دو هزار و چهارصد سال در همه زبان‌ها بخصوص در زبان عربی به‌طور مستمر وجود داشته‌است و تا دوره جمال عبدالناصر با آن مخالفتی نشده‌است. حتی یک نوشته و مکتوب در زبان عربی تا قبل از سال 1958 (1337 ش) وجود ندارد که نام دیگری بکار برده باشد.

دلایل حقوقی

سازمان ملل و سازمان‌های بین‌المللی و تخصصی نام خلیج فارس را همچنان نام اصلی و معتبر دانسته و تغییر نام خلیج فارس را هیچگاه نپذیرفته‌اند. بر پایه کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان صفحه 92–98 دبیرخانه سازمان ملل متحد و آژانس‌های تخصصی آن دستکم 8 بار یادآوری کرده‌اند که روش مرسوم دبیرخانه سازمان ملل کاربرد نام خلیج فارس است در سایتهای فهرست سازمان‌های چنددولتی دیگر نیز کاربرد رسمی نام خلیج فارس مرسوم است. دبیرخانه سازمان ملل متحد برای اولین بار در سند «AD311/1 Gen مورخ پنجم مارس 1971 میلادی» (1350 ش) تایید کرده‌است که خلیج فارس کاربرد مستمر و طولانی در اطلس‌ها و کتب جغرافیایی دارد. بار دوم طی یادداشت شماره UNLA45.8.2(C) مورخ دهم اوت 1984 میلادی (1363 ش) و بار سوم نیز طی یادداشت شماره ST/CS/sER.A/29 در تاریخ دهم ژانویه 1990 میلادی 0 1369 ش) نام رسمی دریای جنوبی ایران را «خلیج فارس» اعلام کرده‌است. این سازمان در کنفرانس‌های سالانه خود که در زمینه «هماهنگی در نام‌های جغرافیایی» برگزار می‌کند، به فارسی بودن نام این آبراه بین‌المللی تاکید کرده و آن را مورد تایید قرار داده‌است.

سازمان ملل متحد همچنین در چندین نوبت در بیانیه‌ها و مصوبه‌های گوناگون و با انتشار نقشه‌های رسمی، نه تنها بر رسمی‌بودن نام «خلیج فارس» تاکید کرده، بلکه از هیئت‌های بین‌المللی خواسته که در مکاتبات رسمی‌به ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل «خلیج فارس» استفاده نمایند.

اسناد سازمان‌های مهم بین‌المللی بین‌الدولی و منطقه‌ای

تمامی سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای فهرست سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های بین‌المللی نظامی یا اقتصادی یا علمی فهرست سازمان‌های چند دولتی (بغیر از اتحادیه عرب) و سازمان‌های غیردولتی نام خلیج فارس را تنها نام رسمی می‌دانند.

قراردادها و عهدنامه‌های دوجانبه و چندجانبه

در تمامی قراردادها و معاهدات میان ایران و کشورهای خارجی در متن فارسی خلیج فارس و بحر عجم و در سایر زبان‌ها مترادف آن بکار رفته در میان کشورهای عربی تمامی قراردادهای آن‌ها تا سال 1971 (1350 ش) نام خلیج فارس را همراه دارد و بیشتر از بیست مورد از این قراردادها در کتاب راشد علی محمد چاپ امارات منتشر شده‌است.

مکاتبات و اسناد رهبران عربی

در تمامی مکاتبات رهبران عربی تا قبل از سال 1958 (1337 ش) همواره از همان نام خلیج فارس استفاده شده‌است. تا اوایل دهه 60 میلادی اثری از پسوند دیگری برای خلیج فارس در هیچ رسانه‌ای وجود نداشت. حتی جمال عبدالناصر در سخنرانی‌ها و مقالات خود خلیج فارس را بکار می‌برد. نام خلیج فارس از دوره اسکندر مقدونی و از طریق آثار مکتوب به ما رسیده و حتی مورخان عرب هم همین نام را بکار برده‌اند و در معاهدات حکام عرب با بریتانیا نیز همین نام بکار رفته و تا زمان جمال عبدالناصر هیچ تغییری در کاربرد نام خلیج فارس ایجاد نشده کما اینکه خود ناصر هم در ابتدا می‌گفت: «نحن امه واحده من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی».

عبارت: "جهان اسلام از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس " را سید قطب در سخنرانی‌هایش مطرح می‌کرد. حسن‌البنا نیزهمان جمله سید قطب را در سخنرانی خود بارها اعلام کرده‌است. "التمسک بالعروبه والقومیه العربیه یجعل مصر امهً تمتد جذورها من الخلیج الفارسی الی المحیط الاطلسی، وبذلک تعلم ان هذه الشعوب الممتده من خلیج فارس الی طنجه ومراکش علی المحیط الاطلسی "

شیخ شلتوت نیز همان عبارت سید قطب را بکار برده است.و بسیاری از رهبران سیاسی و مذهبی عرب در مورد نام خلیج فارس سندهای زنده‌ای از حقانیت این نام است.

در پایتخت کشور الجزایر و مرکز شهرالجزیره در موازات اتوبان AutoRout d"l Est یک خیابان به نام الخلیج الفارسی وجود دارد. در مرکز شهر قاهره خیابانی به نام الخلیج الفارسی وجود داشته که علی‌رغم تغییر نام هنوز تابلوهای قدیمی آن وجو دارد.

برجسته بودن نام خلیج فارس در اطلس‌های کهن

وصف خلیج فارس در نقشه‌های تاریخی، دربرگیرنده مجموعه‌ای از نقشه‌های مختلف با محوریت نام خلیج‌فارس از سراسر جهان در طی دوران‌های مختلف تاریخی و شیوه‌های گوناگون نقشه‌نگاری است.

در تمامی نقشه‌ها و اطلس‌های کهن، نام خلیج فارس حک شده است به عنوان نمونه، در اطلس «العراق فی الخوارط القدیمه» به ترسیم «احمد سوسه» (بغداد 1959) شامل 40 نقشه از منابع عربی قرون وسطی است. در اطلس «کویت فی الخوارط العالم» نیز نام خلیج فارس در نقشه‌ها به کار رفته است. parssea.org نقشه ایران در دوره افشاریه که نام «Persian Sea» دریای پارس در آن به وضوح قابل مشاهده است، این نقشه را «امانوئل بوئن» جغرافی‌دان بریتانیایی ترسیم کرده است. «فیثاغورث» نیز در سفرنامه خود این آبراه را دریای پارس نامیده است.

یکی از مهم‌ترین اسناد در این زمینه نقشه جهان به ترسیم «هکاتوس» جغرافیدان (472 تا 509 پیش از میلاد) است. در این نقشه خلیج فارس و خلیج عرب (دریای سرخ) به وضوح از یکدیگر تمیز داده شده‌اند. در نقشه هرودوت، مورخ مشهور یونان (425 تا 484 پیش از میلاد) نیز خلیج عربی همان دریای سرخ امروزی معرفی شده است.

نقشه مصر در زمان عثمانیان هم خلیج فارس را با عنوان «خلیج العجم» مشخص کرده است.

30 اطلس تاریخی شامل اطلس «توماس هربرت» 1628 (1307ش)، اطلس پاریس دانشگاه لوساج 1863 (1242ش)، اطلس آلمان 1861 (1240ش)، اطلس پاریس انویلی 1760 (1139ش)، اطلس جغرافیایی مدرن 1890 (1269ش) پاریس دارای 10 نقشه با ذکر نام خلیج فارس، اطلس لندن 1873 (1212ش)، اطلس «ارنست امبروسیوس» 1922 (1301ش)، اطلس بیلفیلد 1899 (1278ش)، اطلس هارمسورث قرن 19 لندن هم از نام خلیج فارس استفاده کرده‌اند.دایره المعارف لاروسکا، آمریکانا و … تمام دایره المعارف‌های مشهور از قدیم تا کنون خلیج فارس را با همین واژه ثبت نموده‌اند.

*نام خلیج فارس در تمامی اسناد بین‌الملل و جغرافیایی جهان ثبت شده و سازمان ملل متحد هم بارها در بیانیه‌ها و مصوبه‌های گوناگون با انتشار نقشه‌های رسمی، نه تنها بر رسمی‌بودن نام خلیج فارس تاکید دارد بلکه از هیات‌های بین‌المللی خواسته در مکاتبات رسمی‌به ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل خلیج فارس استفاده کنند

*نام خلیج فارس از دو هزار و چهارصد سال در همه زبان‌ها بخصوص در زبان عربی به‌طور مستمر وجود داشته‌ است و تا دوره جمال عبدالناصر با آن مخالفتی نشده ‌است. حتی یک نوشته و مکتوب در زبان عربی تا قبل از سال 1958 (1337 ش) وجود ندارد که نام دیگری بکار برده باشد

* از دوره اسکندر مقدونی و از طریق آثار مکتوب به ما رسیده و حتی مورخان عرب هم همین نام را بکار برده‌اند و در معاهدات حکام عرب با بریتانیا نیز همین نام بکار رفته و تا زمان جمال عبدالناصر هیچ تغییری در کاربرد نام خلیج فارس ایجاد نشده کمااینکه خود ناصر هم در ابتدا می‌گفت: «نحن امه واحده من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی»

اعتراف روشنفکران و شخصیتهای برجسته عربی در نداشتن سند برای تغییر نام خلیج فارس

تا کنون دهها نفر از شخصیتهای برجسته جهان عرب در مقالات جداگانه اعتراف کرده اند که:

" تا قبل از حکومت جمال عبدالناصر در مصر ،

در هیچ مکتوب عربی واژه خلیج عربی بکار نرفته است و تغییر نام اصیل و تاریخی خلیج فارس نادرست است."

از جمله آنها: عبدالهادی التازی- عبدالله بن کران- عبدالخالق الجنبی- عبدالمنعم سعید- عبدالرحمن راشد- یوسف القرضاوی – مجدی عمر – سعد ابن طفله – احمد الصراف – صلاح السایر- المبروک بن عبدالعزیز- علی حمیدان – سید محمد نوفل مصری – نجاح محمد علی -هوزان قاسو و ....

به نقل از کتاب” اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان" و سایت parssea

تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای وجود نداشت.

حتی جمال عبدالناصر در سخنرانی‌ها و مقالات خود خلیج فارس را بکار می‌برد.

نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدیو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی) امروزه رسانه‌های عربی نام تاریخی خلیج فارس را بکار نمی‌برند اما تعدادی از آن‌ها گاهی از عبارت خلیج فارس استفاده می‌کنند از جمله شبکه الجزیره هم در زبان عربی و هم سایر زبان‌های مورد استفاده گاهی نقشه‌ها و یا نقل قول‌ها را با همان تعبیر خلیج فارس بکار می‌برد آخرین مورد آن که بسیار واکنش مثبتی در ایران داشت در تاریخ ۱۱ اردیبهشت در برنامه سیناریوهات اتفاق افتاد و مجری در تمام مدت پس زمینه برنامه را نام خلیج فارس به دو زبان فارسی و انگلیسی قرار داد.

بنا بر اعتراف مفتی سنی مذهب یوسف قرضاوی در تلویزیون الجزیره برنامه شاهد علی العصر:

"عبارت: ""جهان اسلام از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس "" را سید قطب در سخنرانی‌هایش مطرح می‌کرد اما بعد جمال عبدالناصر آن را تغییر داد به "جهان عرب از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس" تا قومیت عربی را به جای اسلام مطرح کند. قرضاوی سپس توضیح می‌دهد که عبارت خلیج عربی آن زمان رایج نبود ".

سخنرانی‌های سید قطب: جمله معروف او (العالم الإسلامی من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی ۱۹۴۶)،
حسن‌البنا همان جمله سید قطب را در سخنرانی خود بارها اعلام کرده‌است. اما حسن البنا در مورد قومیت عربی می‌گوید قومیت عربی یعنی زبان و اسلام. فقط زبان عربی قومیت عربی را نمی‌سازد."التمسک بالعروبة والقومیة العربیة یجعل مصر أمةً تمتد جذورها من الخلیج الفارسی إلی المحیط الأطلسی، وبذلک تعلم أن هذه الشعوب الممتدة من خلیج فارس إلی طنجة ومراکش علی المحیط الأطلسی "
شیخ شلتوت نیز همان عبارت سید قطب را بکار برده است.

و بسیاری از رهبران سیاسی و مذهبی عرب در مورد نام خلیج فارس سندهای زنده‌ای از حقانیت این نام است. اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان همچنین نظر روشنفکران عرب مانند پروفسور عبدالهادی التازی، احمد الصراف، محمد عابد الجابری، عبدالله بن کیران (نخست وزیر ۲۰۱۱–۲۰۱۳ مراکش)، عبدالمنعم سعید، عبدالخالق الجنبی و تنی چند از نویسندگان مشهور عرب و چند تن از رهبران دینی از جمله قرضاوی در مورد اصالت نام خلیج فارس و نداشتن توجیه برای تغییر نام خلیج فارس آورده‌است. گفتنی است که از رهبران عربی، شیوخ، امیران عرب از جمله امیر کویت، پادشاه عربستان، بصره، نویسندگان و شعرای عرب اهواز و سوسنگرد مکاتباتی هست که در آن‌ها خلیج فارس و بحر عجم بکار برده‌اند نمونه‌ای از اسناد ضمیمه کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان است. نمونه‌های زیر:

عبدالمنعم سعید در مجله شرق نامه مصر ۹/۱۲/۲۰۰۲ :"برای من هیچ تعجبی نداشت که در همه نقشه‌ها که دوستان و دشمنان ایران اعم از اعراب و یونانیها تهیه کرده‌اند همگی آن‌ها نام خلیج فارس را دربردارد. هیچ نقشه تاریخی در شرق یا در غرب و در هیچ کجای جهان با نام خلیج عربی وجود ندارد و بنابراین تغییر این نام به خلیج یا خلیج عربی یا هر نام دیگری برخورد غیر منطقی و غیر حکیمانه با حقایق تاریخی و جغرافیایی است." عبد الرحمن راشد در ستون سردبیری الشرق الاوسط یادداشت 274718 روزنامه شماره 9531 سال 2005 : با(اعتراض)ایرانی‌ها موافقم چون مدرکی در تایید تغییر نام خلیج فارس ندیده ام". سعد ابن طفله وزیر تبلیغات دولت کویت در تاریخ 15/01 2005 در مقاله ای نوشت با نامیدن خلیخ فارس مشکلی ندارم چون نام تاریخی ان خلیج فارس است
پروفسور عبدالهادی التازی سیاستمدار و پژوهشگر معروف عرب و عضو آکادمی‌پادشاهی مراکش و رئیس چند دوره "گروه نامهای جغرافی کشورهای اتحادیه عرب": حقیقتاً من هیچ منبع تاریخی را ندیدم که آبراه جنوب ایران را خلیج عربی نامیده باشد اعراب قبل و بعد از اسلام همیشه این آبراه را بحر فارس بحر العجم یا خلیج فارس نامیده‌اند من خودم نقشه سفرهای ابن بطوطه را در کتابم ترسیم کرده‌ام و مطابق سفرنامه اسم خلیج فارس را در جای خودش آورده‌ام.
مجله ماهنامه اهرام در شماره ۲۱۹ اگوست ۲۰۰۱ سرلشکر مجدی عمر معاون اول سابق شورای دفاع ملی مصر:" نسل من بخاطر دارد که ما در ایام مدرسه در کتب و نقشه‌ها با عبارت"الخلیج الفارسی" سر و کار داشتیم ولی بعد از مدتی به آن خلیج عربی اطلاق کردیم. این غیر منطقی، رزالت و پستی است. اینکه چند کشور عربی در اطراف آن باشند دلیل نمی‌شود که نامی تاریخی را تغییر دهیم.

عبدالخالق الجنبی، پژوهشگر تاریخ و باستان‌شناسی و استاد دانشگاه در عربستان سعودی در مصاحبه با شبکه فرانس ۲۴":

نام خلیج فارس از دوره اسکندر مقدونی و از طریق آثار مکتوب به ما رسیده و حتی مورخان عرب هم همین نام را بکار برده‌اند و در معاهدات حکام خلیج با بریتانیا نیز همین نام بکار رفته و تا زمان جمال عبدالناصر هیچ تغییری در کاربرد نام خلیج فارس ایجاد نشده کما اینکه خود ناصر هم در ابتدا می‌گفت: «نحن أمة واحدة من المحیط الأطلسی إلی الخلیج الفارسی». اما اینکه بعضی ادعا کرده‌اند که رومی‌ها (مانند پلینی) خلیج عربی بکار برده‌اند ابداً صحت ندارد خلیج عربی نامی است که رومی‌ها به دریای سرخ داده‌اند."

علی مبارک، در کتابش بنام" الخطط التوفیقیة الجدیدة لمصر و القاهرة، المطبعه الامیریه، بولاق ۱۳۰۶ه همه جا خلیج فارس بکار برده است.
جمال الدین الشیال، در کتاب" تاریخ مصر الاسلامیة، دائرةالمعارف، القاهرة ۲۰۰۰، ج۱/ص ۱۵۲ واژه خلیج فارس را بکار گرفته‌است.
خلیفه مساعد الخرافی نویسنده مشهور کویتی در روزنامه القبس مورخ ۱۶ و ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۶ از نام خلیج فارس دفاع کرد و از جمله نوشت:"جهان عرب می‌گفت خلیج فارس و هنوز هم همه دنیا بغیر از ما عربها این نام را بکار می‌برند ولی ما عربها خود را فریب می‌دهیم.
عمر فروخ، در آثارش از واژهٔ الخلیج الفارسی یا بحر الفارسی استفاده کرده‌است.
در پایتخت کشور الجزایر و مرکز شهرالجزیره در موازات اتوبان AutoRout d'l Est یک خیابان بنام الخلیج الفارسی وجود دارد. خیابان‌های فرعی البیرونی - خیابان فارس- خیابان بندرعباس از این خیابان جدا می‌شوند.
بدنبال سفر 12اردیبهشت 1385 شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر دو روز بعد 14 اردیبهشت شبکه الجزایر با حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی وزیر خارجه قطر در مورد این سفر گفتگو داشت از جمله به موضوع نام خلیج فارس اشاره شد حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی گفت": ایرانی‌ها می‌گویند خلیج فارس و برای این نام اسناد دارند ما می‌گوییم خلیج عربی ولی برایش سند نداریم".

• در مرکز شهر قاهره خیابانی بنام الخلیج الفارسی وجود داشته که علی‌رغم تغییر نام هنوز تابلوهای قدیمی آن وجو دارد همچنین خیابان ایران، طهران و

منبع : کتاب "اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان" نوشته دکتر محمد عجم نسخه 1388

وب سایت دریای پارس

http://jepress.ir/index.php?year=1400&month=02&day=20&category=5&

گفتگو با دکترمحمد عجم

کارشناس مسائل خلیج فارس مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

کشورهای عربی قرون متمادی زیر سلطه استعمارگران بودند و وقتی هم از زیر سلطه استعمار عثمانی و استعمار غرب آزاد شدند با کثرت دولتها و مرزهای مصنوعی و پدیده رژیم اسرائیل روبرو شدند، اعراب هویت عربی خود را از قبل بیشتر در خطر می دیدند لذا برای ارضای هوسهای عربیت و ناسیونالیزم عربی در دوره عبدالناصر هوس تغییر نام خلیج فارس بعد از بیشتر از دو هزار سال ایجاد شد.

واژگان کلیدی: علل و روند تحریف نام خلیج فارس، نگاه‌های، بازیگران منطقه ای ، جهانی ، خلیج فارس

اتحادیه عرب از سال 1964، نام خلیج فارس را رسما کنار گذاشته و به رسانه‌ها توصیه کرده است که نام خلیج عربی را به کار ببرند. از همان زمان هم تلاش هایی صورت می‌گرفت که این نام جدید جعلی را در خارج از جغرافیای عربی نیز جا بیندازند. اما در آن دوره رسانه‌های عربی برد چندانی نداشتند و خیلی موفق نبودند در بیرون از جهان عرب این واژه رایج نشد و کاربردی نیافت . اما بدترین دوره در رابطه با تغییر نام خلیج فارس، دهه 1370 بود که در این سال ها شبکه‌های متعدد ماهواره ای عربی رایج شد که به زبان‌های غیر عربی هم برنامه پخش میکردند. این شبکه‌ها مخاطبانی در سرتاسر جهان داشتند و در زبان‌های غیر عربی نام جعلی را به کار می‌بردند. کمی‌بعد شبکه‌های اینترنتی هم از راه رسید ، کشورهای عربی در رسانه‌های مختلف خود از این واژه نوساخته استفاده می‌کردند. در نتیجه وقتی مطبوعات کشورهای غیر عربی هم از آن استفاده می‌کردند، همان واژه را بدون اصلاح در روزنامه‌ها و مجلات غرب بکار می‌بردند. خصوصا الاهرام و روزنامه‌های مشهور دیگر عربی که نسخه آنلاین انگلیسی داشتند در جعل این نام به زبان‌های دیگر خیلی تاثیر گذار بودند. شبکه‌های معروف جهانی مانند” بی. بی. سی و ” سی. ان. ان” وقتی با کارشناس عربی حوزه خلیج فارس در مورد مسائل خلیج فارس و جنگ و درگیری‌ها و مانورهایی که انجام می‌شد، مصاحبه می‌کردند، این مانورها پخش می‌شد و از واژه تازه جعل شده استفاده می‌کردند. در این بین روزنامه‌های عربی حتی روزنامه الاهرام در سال 80 مقاله ای نوشت تحت این عنوان که “چگونه خلیج فارس به خلیج عربی تبدیل شد” و در آن توضیح داد که روند بسیار موفقیت آمیز! این تغییر نام در کشورهای عربی و دیگران چه بوده است. در همان زمان پاسخی را تهیه کردم که برای بسیاری از مقامات فرستادم به مقامات مربوطه هشدار داده شد که خلیج فارس واقعا در جهان عرب به خلیج عربی تبدیل شده و اگر بی تفاوتی ما ادامه پیدا کند در سایر کشورها هم همینگونه خواهد شد، و با توجه به روند فعلی باید منتظر باشیم که این نام در زبان انگلیسی و زبان‌های غیر عربی هم تغییر کند(.همشهری 16 تا 27 مهر 1381)

روند جعل نام خلیج فارس حتی در مطبوعات غربی به گونه ای بود که احساس خطری را در مردم به ویژه در بین اساتید دانشگاه به وجود آورد و دانشگاهیانی که در داخل و خارج از کشور بودند به این باور رسیدند که به مرور نام جدید برای خلیج فارس در زبان انگلیسی هم رایج خواهد شد. از حرکات پراکنده فردی تشکلی شکل گرفت به نام “پرشین گلف آنلاین” که در آن تمام اعضا به صورت آنلاین در سراسر جهان در تالار چت، تبادل اطلاعات و گفتگو می‌کردند و این وظیفه را برای خود در نظر گرفتند که با تحریف گران غربی مکاتبه و روشنگری کنند و سابقه تاریخی نام خلیج فارس را برای تحریف گران یادآوری نمایند. متن دفاعیه ای مستند به پیشینه کهن نام خلیج فارس تهیه شد و این که این نام در همه زمان‌ها ، مکان‌ها و زبان‌ها همواره خلیج فارس و معادلهای آن بوده است و کشورهای عربی به تازگی به دلایل سیاسی، نام جدیدی را خلق کرده اند و اشاره ای هم به دستورالعمل های سازمان ملل و قرار دادهای بین المللی و رویه کشورها و بخصوص عرب زبان‌ها در طول تاریخ می‌شد و از تحریف گران خواسته می‌شد که عرف رایج بین المللی را رعایت کنند. هزاران نامه و ایمیل به رسانه‌ها و تحریف گران ارسال شد که بسیار موفقیت آمیز بود در گروه آکادمیکی که جمع شده بودیم پیشنهاداتی مبنی بر این مطرح شد که از دولت جمهوری اسلامی ایران بخواهیم که یک سری اقدامات عملی انجام دهد. زیرا به عنوان دانشگاهی و مطبوعاتی عملا کار چندانی نمی‌توان انجام داد. در آن جا بود که پیشنهاد روز ملی خلیج فارس طرح گردید عده ای معتقد بودند که دولت این کار را نخواهد کرد، برخی دیگر معتقد بودند که دولت با توجه به این که می داند این جعل و تحریف چه پیامدهایی خواهد داشت، حتما همراهی و اقدام خواهد کرد. به هر حال، دولتها و موسسات عربی و هزینه‌های بسیار سنگینی پرداخت می‌کردند که موسسات جغرافیایی دنیا نام خلیج عربی را در کنار نام اصلی خلیج فارس داخل پرانتز بگذارند و اطلس های زیادی منتشر شد که در کنار خلیج فارس، نام خلیج عربی را هم اضافه می‌کردند. در کشورهای عربی خیابان‌ها و موسسات و مکان‌هایی را بنام خلیج عربی نام گذاری کردند و نام خلیج فارس را از بسیاری از کتب و مراجع قدیمی حذف کردند و حتی مجازات برای کاربرد آن اعمال کردند. حداقل قبل از داستان نشنال جغرافی 8 اطلس مشهور دیگر این جعل را انجام داده بودند تا این که این روند آبان 1383 به نشنال جغرافی هم رسید و نشنال جغرافی، بعد از نزدیک به حدود 120 سال از انتشارش، این نام جدید را کنار نام همیشگی خلیج فارس اضافه کرد و در این جا بود که موج عظیمی از همبستگی میان ایرانی‌ها ایجاد شد و یک طومار اینترنتی معروف 124 هزار امضایی تهیه شد و از آن جا بود که خوشبختانه روند شکل دیگری به خود گرفت رسانه‌های داخلی کشور همراه شدند و آن قدر بازتاب یافت که همه روزنامه نگاران و موسسات داخلی و خارجی متوجه شدند که باید مطالعه کنند و ببینند که حق با کیست؟

در واقع عربها و حتی غربی‌ها و حتی بسیاری از ایرانی هم تصور می‌کردند که نام خلیج فارس و خلیج عربی، هر دو در طول تاریخ رایج بوده است و ایرانیان به این خلیج فارس می‌گفتند و عرب ها، عربی. ولی خوشبختانه این موج اعتراضی باعث بیداری شد و مطالب بسیار زیادی منتشر و رسانه ای شد و برای پژوهشگران و خیلی‌ها مشخص شد که نام خلیج فارس در همه زبان‌ها بطور مستمر و لاینقطع و یگانه مورد استفاده بوده است. در همه زبان‌ها، خصوصا زبان عربی، خلیج فارس به کار می رفته است. تا سال 1958، اصلا هیچ نوشته عربی و یا سند عربی وجود ندارد که به جای خلیج فارس از خلیج عربی استفاده کرده باشد. و بسیاری از شخصیتهای علمی و پژوهشگر عربی به این حقانیت اعتراف کردند که قدم بزرگی بود. حتی یکی از نویسندگان عرب ضمن اعتراف به کاربرد مستمر تاریخی خلیج فارس به شوخی نوشته بود متوجه شدیم که نام خلیج فارس از عهد دایناسورها رایج بوده است؟ نویسندگان بسیار زیادی در جهان عرب دهان به اعتراف گشودند و مطلب نوشتند و اعتراف کردند که هیچگاه نام خلیج عربی تا قبل از دوره جمال عبدالناصر برای این دریا بکار نرفته از جمله آنها می‌توان به افراد مشهوری مانند: مفتی سنی مذهب یوسف قرضاوی در تلویزیون الجزیره برنامه شاهد علی العصر، پروفسور عبدالهادی التازی، احمد الصراف، محمد عابد الجابری، عبدالله بن کران (نخست وزیر ۲۰۱۱–۲۰17 مراکش)، عبدالمنعم سعید، عبدالخالق الجنبی، سرلشکر مجدی عمر و تنی چند از نویسندگان مشهور عرب و چند تن از رهبران دینی سنی در مورد اصالت نام خلیج فارس اشاره کرد.

http://peace-ipsc.org/fa/

So far, dozens of prominent figures in the Arab world have admitted in separate articles that:

" Until the reign of Abdel Nasser in Egypt, the word 'Arab Gulf' cannot be found in any Arabic

documents or oral literature, so changing the original and historical name of the Persian Gulf is incorrect."

Among them: Abdul Hadi Al-Tazi, Abdullah Ibn Kran, Abdul Khaliq Al-Janabi

, Abdul Moneim Saeed, Abdul Rahman Rashid, Yusuf Al-Qaradawi, Majdi Omar, Saad Ibn Tufla, Ahmad Al-Sarraf, Salah Al Sayer,

Al-Mubarak Ibn Abdul Aziz- Ali Hamidan Nejah M.Ali -Hozan Qaso .

Excerpts from the Book”:

Documents on the Persian Gulf's name. parssea.org

http://ensani.ir/fa/article

.magiran عجم

https://www.magiran.com/author/%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af%20%d8%b9%d8%ac%d9%85