اطلاعات و شاخص های اقتصادی ژاپن

1.نظام اقتصادی

نظام اقتصادی ژاپن سرمایه داری متکی بر بازارآزاد است. انسجام تقریباً بی نظیر بخش خصوصی و بخش دولتی، ساختار در هم تنیده تولیدکننده ـ تامین کننده ـ توزیع کننده که به آن «کایرتسو Keiretsu» می گویند و تضمین مادام العمر شغلی برای بخش عمده جمعیت از ویژگی های منحصر به فرد اقتصاد ژاپن است.در این کشور سیاست،اقتصاد و اجتماع کاملا به هم پیوسته است زیرا ژاپنی ها عقیده دارند اتحاد و پیوستگی این سه عنصر باعث حفظ امنیت ملی، ایجاد اشتغال و توزیع مناسب ریسک ـ فایده بین آحاد مردم می گردد.

زمینه های توسعه اقتصادی ژاپن در عصر مدرن در دوران امپراتور میجیو از سال 1868 تا 1912 پایه ریزی شد که از آن به « انقلاب میجی Meiji» یاد می شود. اقدامات امپراتور میجی در واقع نقطه شروع حرکت ژاپن از یک جامعه فئودالی به سمت یک جامعه نوین سرمایه داری محسوب می گردد.

سیاست ها و دوره های رشد اقتصادی ژاپن

ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم تقریباً در هر دهه یک سیاست اقتصادی متفاوت در پیش گرفت:

1960ـ1945 : دوره یا سیاست بازسازی صنایعکه ویژگی آن، دولت قوی و سازمان های اقتصادی ضعیف است. در این دوره خط مشی ها و اقدامات زیر در پیش گرفته شد:

مداخله ابزاری و غیر مستقیم دولت در اقتصاد

تشویق رقابت بین شرکت ها و سازمانهای اقتصادی

حمایت دولت از صنایع به منظور رقابت خارجی بهتر

تاکید بر صنایعی مانند زغال سنگ،فولاد، برق،کشتی سازی و...

پرداخت یارانه به منظور حفظ قیمت ها

حمایت از ورود فن آوری و صنایع جدید

توجه بیشتر به استقرار صنایع سنگین و افزایش صادرات

مدرنیزاسیون صنعت فولاد و سایر صنایع پایه ای

توجه به تولید انبوه در خودرو و سایر کالاهای مصرفی

دهه 1960 :دوره رشد سریع

دهه 1960 دوره رشد سریع در اقتصاد ژاپن بود؛ در این دوره، آزاد سازی تجاری و آزاد سازی سرمایه، بعنوان ایده ای نو پدید آمد. مهم‌ترین خط مشی های این دوره عبارتند از:

ادامه حمایت از صنایع خاص مانند خودرو و کامپیوتر تا هنگامی که این صنایع بتوانند با کشورهای خارجی رقابت کنند.(تعویق در آزادسازی اقتصادی)

توسل دولت به سیاست های تعرفه ای به منظور حمایت از صنایع داخلی

افزایش تعداد شرکتها از راه بازسازی صنایع

تشویق سرمایه گذاری مستقیم خارجی

دهه 1970:آغاز سیاست حمایت از صنایع با فن آوری برتر و محیط زیستی

از دهه 1970 دوره حمایت از صنایع با فن آوری برتر و حمایتهای محیطی زیستی آغاز گردید. مهم‌ترین خط مشی‌های این دوره عبارت بودند از:

بهبود محیط کاری، افزایش سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه ، تقویت آموزش

تقویت صنایع کامپیوتر و هواپیمایی

تشویق توسعه تکنولوژی و پرداخت یارانه به این گونه صنایع

توجه به روابط بین المللی و محیطی و منابع طبیعی

حمایت از صنایع پشتیبان در امر تحقیق و توسعه

حمایت از صنایع با بهره وری سریع و بالا

دهه 1990 : شکست حباب رشد اقتصادی

در اواخر دهه 1980 حباب رشد اقتصادی سریع و افسانه ای ژاپن شکست و اقتصاد این کشور (که دومین اقتصاد بزرگ جهان بعد از آمریکا بود) وارد دوره کاهش رشد و رکود گردید. نظام مالی و بانکی ژاپن دچار مشکل گردید و به تدریج رقبای بزرگی مانند چین وارد عرصه رقابت اقتصادی بین المللی شدند.

طی دهه های 1990 و 2000 سیاست های ژاپن عمدتاً به اصلاح نظام مالی کشور معطوف گردید و تلاش ها برای خروج کشور از رکود اقتصادی نتیجه قابل توجهی در بر نداشت. رکود سال 2008 آمریکا، اقتصاد ژاپن را (که مدتها به آشفتگی اقتصادی، بی ثباتی دولت هاو نرخ منفی رشد GDPواقعی دچار بود) با خطر  بی سابقه ای روبرو کرد بگونه ای که میانگین شاخص سهام نیک کی Nikkei42 درصد کاهش یافت.

دهه 2010 : آبه نومیکس و سیاست های ضد رکود

با روی کار آمدن آقای شینزو آبه بعنوان نخست وزیر ژاپن در اوایل دهه 2010 سیاست اقتصادی سه پیکانی (three arrows) یا سه وجهی وی که به "آبه نومیکس Abenomics" مشهور است آغاز گردید. هدف اصلی آبه نومیکس اصلاح ساختار اقتصادی، خروج اقتصاد ژاپن از رکود و روند کاهش تورم (deflation)از طریق تحریک رشد و ایجاد تورم 2 درصدی بود. سه پیکان یا پایه اصلی آبه نومیکس که سیاست اقتصادی رسمی دولت ژاپن محسوب می شود عبارتند از:

ـ سیاست پولی تهاجمی: اتخاذ سیاست های پولی نامتعارف مانند خرید کلان اوراق قرضه دولتی از سوی بانک مرکزی (400 میلیارد دلار در سال) با هدف افزایش تورم به سطح 2 درصد در سال

ـ سیاست مالی تهاجمی یا انبساطی: افزایش هزینه کرد دولت در بخش زیرساخت، مدارس و غیره

ـ اصلاحات ساختاری: مانند بهبود و بازسازی بخش های کشاورزی، بهداشت و انرژی به منظور تقویت رشد و تاثیرگذاری میان مدت و بلند مدت در اقتصاد. دولت بطور خاص به افزایش رقابت، بهره وری و جابجایی در بخش نیروی کار و سایر بخش ها تمرکز دارد.

در نتیجه اصلاحات ساختاری در اقتصاد ژاپن، حضور بیشتر زنان و جوانان در بازار کار و استخدام کنترل شده نیروی کار خارجی در برخی حوزهای اقتصادی تشویق شده و افزایش صادرات محصولات کشاورزی از طریق پیمان های چندجانبه، کاهش قیمت و افزایش رقابت پذیری در این بخش مد نظر قرار گرفته است. تقویت صنایع هوا ـ فضا (مانند ساخت هواپیمای مسافری، ماهواره و پرتاپ کننده ماهواره) ، نظامی، تحقیق و توسعه و فن آوری بالا از دیگر سیاست های اقتصادی ژاپن محسوب می شود.

 

**********

2. منابع انسانی در ژاپن

شرکت های ژاپنی بر اساس این ایده که «یک شرکت یک شهروند است» برای توسعه منابع انسانی اهمیت بسیاری قائل هستند. در شرکتهای ژاپنی کارمندان ارشد به افراد کم تجربه آموزش می دهند که چگونه کارهای روزمره را به انجام برسانند. همچنین برنامه های آموزشی متنوعی در همین رابطه تدارک دیده میشود. در مدارس و برخی ادارات ژاپن برنامه ای تحت عنوان جمع آوری زباله تدارک دیده می شود تاافراد ضمن پاکیزه نگهداشتن محیط خود، خدمت به مردم و جامعه را نیز بیاموزند.

آمار نشان می‌دهد که 000/500/63 نفر از مردم ژاپن شاغل هستند (2016). اصلاحات ساختاری انجام شده از سال 2013 به بعد، نرخ اشتغال را افزایش داده است. با توجه به روند کاهش و پیری جمعیت ژاپن، دولت این کشور افزایش اشتغال زنان، افراد مسن، تسهیل ورود نیروی کاری خارجی ، استفاده از روبات و سیستم های هوشمند را برای جبران کمبود نیروی کار تشویق می کند. برای اولین بار پس از سالها، تعداد نیروی کار خارجی شاغل در ژاپن در سال 2016 از مرزک یک میلیون نفر گذشت.

حقوق و مزایای نیروی انسانی

حقوق و مزایای شرکت،حق‌ عائله‌مندی (براساس تعداد اعضای خانوار), حق مسکن (براساس اینکه کارمند خانه‌دار یا مستقل باشد یا خیر)، فوق‎العاده کار در شعب وابسته به شرکت در خارج,فوق‎العاده اضافه‌کاری, اضافه‌کاری روزهای تعطیل, پاداش‌های ویژه‌ ( مانند حق تفاوت زمان، حق کشیک، پاداش سال‌نو وانجام کارهای فوق‌العاده در مواقع ضروری) نیز از جمله دیگر پرداخت‌های شرکت است. در صورت فوت نیروی کار، به بازماندگان 35 میلیون ین (حدود 320 هزار دلار آمریکا) و در صورت از کار افتادگی نیز مبلغی بین یک و نیم تا 35 میلیون ین (بر حسب میزان از کارافتادگی) پرداخت می‌شود.

ویژگی های جمعیتی و وضعیت اشتغال منابع انسانی

سیاست های تنظیم خانواده و کنترل جمیعت،  به تدریج نه تنها افزایش جمیعت را متوقف کرد بلکه باعث کم شدن تدریجی کل جمعیت کشور گردید. پیش‌بینی شده است جمعیت ژاپن در سال 2050 به کمتر از 100 میلیون نفر کاهش یابد. افزایش جمعیت سالخورده در رده سنی 65 سال و بالاتر (حدود 1. 27 درصد جمعیت)،افزایش تعداد بازنشستگان،کاهش نرخ تولد (حدود 25/1)، کاهش جمعیت جوان در رده سنی 20 ساله (حدود یک پنجم جمعیت سالخورده)، پایین‌بودن نسبت کودکان زیر 15 سال در مقایسه با سایر کشورهای جهان، کمبود جمعیت آماده به کار در آینده،هزینه سنگین پرداخت حقوق بازنشستگی و هزینه درمان،تجرد بیش از 4 میلیون زن و مرد ژاپنی و ... از عوارض و مشکلات جمعیتی این کشور  است. در سال‌های اخیر، دولت سیاست تشویق مردم به فرزندآوری را در پیش گرفته است. پرداخت 420000 هزار ین پاداش برای تولد هر بچه و تامین هزینه‌های دوران بارداری و زایمان و درمان، از جمله این تشویق‌هاست که چندان هم موثر نبوده است.

ژاپن در میان کشورهای پیشرفته مانند فرانسه، آلمان، هلند، انگلستان، آمریکا و منطقه پولی یورو، نه تنها پایین‌ترین نرخ بیکاری را دارد بلکه با کمبود نیروی کار نیز مواجه است. نظام بازنشستگی در ژاپن هم بر موازنه منابع انسانی آن تأثیرگذار است. سن بازنشستگی در سال‌ 1985، 55 سال و در سال 2001، 60 سال بود که در حال حاضر به 65 سال افزایش یافته است. امروزه تمایل فزاینده‌ای در شرکتها جهت استخدام مجدد منابع انسانی از طریق قراردادهای بعد از بازنشستگی (با دریافت حدود 75 درصد از کل دریافتی سال آخر خدمت) بوجود آمده است. علت اصلی این امر نیز عدم تعادل در ساختار سنی جمعیت شاغل است که نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است. میانگین سن کارکنان در بسیاری از شرکت ها بالای 40 سال است. شرکت ها نگران کمبود منابع انسانی در رده‌های مدیریتی و حرفه‌ای بوده و درصدد هستند تا حد امکان تجارب نسل قدیمرا به جوانان شاغل در شرکت منتقل سازند.

باتوجه به قوانین سخت مهاجرت و کار ژاپن و همچنین ملاحظات فرهنگی و اجتماعی ژاپنی ها، تامین نیروی کار از خارج از کشور به نسبت دیگر کشورهای توسعه یافته سهم کمتری در اقتصاد و بازار نیروی انسانی دارد. دولت ژاپن بر آن است تا جایی که ممکن است با تشویق اشتغال زنان، بازنشسته ها، استفاده از روبات و مانند آن به سراغ نیروی کار خارجی نرود.

**********

3. کشاورزی

70 درصد خاک ژاپن را جنگل پوشانده، از این رو بخش کمی از آن (حدود 13 درصد) مساعد کشاورزی است. سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی این کشور تنها 1 ممیز 2 دهم درصد و سهم آن در اشتغال حدود 3 درصد است.4 میلیون 500 هزار هکتار زمین کشاورزی در ژاپن وجود دارد که 2 میلیون 465 هزار هکتار آن به کشت برنج و مابقی به چای، سبزیو میوه جات اختصاص یافته است.این کشور در تولید برنج خودکفاست ولی 60 درصد از مواد غذایی خود را وارد می کند.

در سال 2015 تعداد 2 میلیون و 100 هزار نفر در ژاپن به کشاورزی اشتغال داشتند که 5 / 63  درصد آنها بالای 65 سال سن داشتند. با توجه به کمبود شدید نیروی کار در بخش کشاورزی، دولت ژاپن در دسامبر 2016 اعلام کرد به تدریج اشتغال کارگران خارجی متخصص (تحصیل کرده و آشنا به زبان ژاپنی) در بخش کشاورزی در مناطق ویژه اقتصادی استراتژیک مانند آکیتا، ایباراکی،آی ایچی و ناگاساکی امکان پذیر خواهد شد.

ژاپنی ها با بکار گیری شیوه های مدرن کاشت و داشت و برداشت محصولات متنوعی را با کیفیت مناسب تولید میکنند. برداشت در واحد سطح زیرکشت در ژاپن بسیار بالاست ولی در هر صورت پاسخگوی نیاز جمعیت کشورنیست. برنج با تولید 7 میلیون و 800 هزار تن در سال 2015 ، مهم ترین محصول کشاورزی ژاپن بوده که از این نظر رتبه دهم جهان است. از نظر میزان مصرف برنج نیز ژاپن رتبه 9 جهان را دارد.

http://nocs.myvnc.com/study/geo/rice.htm

http://www.maff.go.jp/j/pr/aff/1601/spe1_02.html

 

**********

4.  تولید ناخالص داخلی GDP))

براساس آمار موجود، تولید ناخالص داخلی ژاپن بعنوان سومین اقتصاد بزرگ جهان در سال 2016 و براساس معیار برابری قدرت خرید،به رقم 4 تریلیون و 932 میلیارد دلار بالغ گردید. تولید ناخالص داخلی ژاپن در سال 2016 یک درصد رشد داشت؛ این رقم در سال 2015 نیم درصد بود.

حجم تولید ناخالص داخلی ژاپن در بین کشورهای آسیایی بعد از چین در ردیف دوم قرار دارد.

http://ecodb.net/ranking/area/A/imf_ngdpd.html

همچنین سرانه تولید ناخالص داخلی براساس معیار برابری قدرت خرید هر ژاپنی در سال 2016 ،  38900 و در سال 2016 38600 دلار بود که از این نظر در بین 187 کشور جهان رتبه 41 را به خود اختصاص می دهد.

**********

5. صنایع مهم

تولید صنعتی محور قدرت اقتصادی ژاپن است. تولید کالاهای الکترونیکی، ماشین الات، کشتی ، تجهیزات ابزار دقیق و خودرو زمینه هایی است که به ژاپن قدرت رقابت کم نظیر در بازارهای بین المللی داده است.

خودرو یکی از معروفترین تولیدات ژاپن است. امروزه بسیاری از اتومبیل ها در ژاپن بوسیله ربات ساخته میشوند و بیش از نیمی از آنها صادر میشوند. از معروفترین شرکت های خودروسازی ژاپن میتوان به "تویوتا" اشاره نمود که سالهاست عنوان اولین یا دومین خودروساز بزرگ جهان را  به خود اختصاص داده است. تویوتا در سال 20015 با تولید 10 میلیون دستگاه خودرو در رتبه اول، خودروسازهای دیگر ژاپنی نیسان با تولید نزدیک به 9 میلیون دستگاه در رتبه چهارم، هوندا با تولید نزدیک به 5 میلیون دستگاه در رتبه هفتم و شرکت سوزوکی با تولید نزدیک به 3 میلیون دستگاه رتبه دهم جهان را بخود اختصاص دادند.

ژاپن با صدور132 میلیارد دلار خودرو در سال، جایگاه دوم درجهان و از نظر واردات خودرو جایگاه چهاردهم را دارد.

در زمینه وسایل برقی و صنایع الکترونیکی تولیدات ژاپن از شهرت خاصی در برخوردارند. سیستم های صوتی خانگی، رادیو، تلویزیون، پخش کننده ویدئو، دوربین و همچنین قطعات رایانه ایی از تولیدات مهم این کشور است که توسط شرکتهای معروف ژاپن مانند سونی، توشیبا، پاناسونیک، جی وی سی، شارپ ، کانن و .... تولید می شوند.

ابزارالات بسیار دقیق الکترونیکی یکی دیگر از تولیدات مهم صادراتی ژاپن به شمار می رود.

کشور ژاپن طبق امار سال 2015 در صادرات ماشین آلات و تجهیزات صنعتی بعد از چین، آلمان، آمریکا، ایتالیا، در رده پنجم جهان قرار دارد.

در بخش صادرات تجهیزات اندازه گیری و سیستم های سنجش، با صادرات 15 میلیارد دلار، در بخش صادرات ماشین آلات سنگین با صادرات 38 میلیارد دلار در رتبه سوم، در صادرات تجهیزات پزشکی در رتبه هفتم، صادرات وسایل برقی رتبه هشتم،صادرات کامپیوتر و تجهیزات اداری رتبه نهم  و در صادرات تجهیزات مخابراتی و تلویزیون رتبه دهم جهان را در اختیار دارد. http://www.globalnote.jp/post-12120.html

 

همچنین صنعت فولاد از صنایع استراتژیک و مهم این کشور به شمار می آید. طبق آمار سال 2016 فدراسیون صنعت فولاد ژاپن،این کشور با تولید 105 میلیون تن انواع فولاد، پس ازچین رتبه دوم جهان را در اختیار دارشت.

در صنعت تولید برق، ژاپن در ردیف 5 کشور اول جهان قرار دارد. این کشور در سال 2015 با تولید 995 ترا وات ساعت (Twh) در رتبه پنجم جهان قرار داشت (تقریباً سه برابر تولید برق در ایران).

 

**********

6. رقابت پذیری اقتصادی

ژاپن در شاخص رقابت پذیری اقتصادی در سال 16-2015 با کسب امتیاز 5/5 از 7 در جایگاه ششم جهان ایستاد.

ژاپن زیرساخت منحصر به فرد و یکی از سالم ترین نیروی کار جهان را دارد. عملکرد اقتصادی ژاپن در شاخص های فنی و پیچیده رقابت پذیری مانند پیشرفتگی و پختگی شرکت ها (رتبه 2 جهان)، بهره گیری از محصولات و فرآیندهای منحصر به فرد تولید (رتبه 1 جهان) ، کنترل وسیع بر توزیع بین المللی کالا و خدمات خود (رتبه 2 جهان) و داشتن بهترین شبکه توزیع داخلی (رتبه 1 جهان) بسیار بالا و مثال زدنی است. علاوه بر آن داشتن موسسات پژوهشی برتر(رتبه 7 جهان)، هزینه کرد بالای شرکت ها در امر تحقیق و توسعه (رتبه رتبه 2 جهان) ، دسترسی بالا به دانشمندان و پژوهشگران برتر (رتبه 3 جهان) باعث شده است فضای اقتصادی این کشور فوق العاده خلاق و نوآور باشد. بازار کالا و خدمات مالی و همچنین نهادهای این کشور طی سالهای اخیر بهبود بیشتری یافته و به ترتیب به رتبه های 11 ، 19 و 13 جهان دست یافته اند. ژاپن همواره یکی از مشتاق ترین کشورها در استفاده از فن آوری های جدید (رتبه 13 جهان) بوده و در زمینه نفوذ تلفن همراه یکی از بالاترین نرخ های جهان (رتبه 5 ) را دارد.

با این وجود، ژاپن نیاز دارد به تدریج کارایی استفاده از نیروی انسانی و استعداد های موجود خود را که در حال حاضر عقب از اکثر کشورهای پیشرفته می باشد (رتبه 21) ارتقا دهد عمدتاً از طریق افزایش آموزش های حین خدمت، افزایش انعطاف پذیری بازار کار (مانند آسان سازی استخدام و اخراج) و افزایش مشارکت زنان در اقتصاد (رتبه 83 جهان). 

http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2015-2016/economies/#economy=JPN

 

Index	Rank / 140	Score
Global Competitiveness Index 1-7 (best)	6	5.5
1st pillar: Institutions 1-7 (best)	13	5.5
2nd pillar: Infrastructure 1-7 (best)	5	6.2
3rd pillar: Macroeconomic environment 1-7 (best)	121	3.7
4th pillar: Health and primary education 1-7 (best)	4	6.7
5th pillar: Higher education and training 1-7 (best)	21	5.4
6th pillar: Goods market efficiency 1-7 (best)	11	5.2
7th pillar: Labor market efficiency 1-7 (best)	21	4.8
8th pillar: Financial market development 1-7 (best)	19	4.7
9th pillar: Technological readiness 1-7 (best)	19	5.7
10th pillar: Market size 1-7 (best)	4	6.1
11th pillar: Business sophistication 1-7 (best)	2	5.8
12th pillar: Innovation 1-7 (best)	5	5.5

 

 

**********

7. سیستم بانکی در دنیا

کشور ژاپن درسال 2014 و 2015 از بین 20 کشور، دررده بندی بانک بین المللی بازسازی و توسعه(IBRD) ، موسسه سرمایه گذاری بین المللی(IFC) و انجمن بین المللی توسعه(IDA) و آژانس تضمین سرمایه گذاری چندجانبه (MIGA) برحسب میزان سرمایه در این نهادها ، رتبه دوم را به خود اختصاص داد.

از نظر رتبه بندی صندوق بین المللی پول،ژاپن در سال 2015  از بین 185 کشور در رتبه 24 قرار گرفت.

 

**********

8. حمل و نقل

در ژاپن انواع مختلف وسایل نقلیه از دوچرخه گرفته تا قطار تندرو شینکانسنShinkansen(یکی از سریعترین قطارهای دنیا) ، وظیفه جابجایی مسافر را بعهده دارند. ژاپن را می توان "کشور راه آهن"نامید؛ سالانه نزدیک به 9 میلیارد سفر با قطار در ژاپن صورت می گیرد که بالاترین نرخ در جهان است. 78 شرکت حمل و نقل ریلی در ژاپن فعال بوده و 5 هزار ایستگاه قطار در سراسر کشور وجود دارد.

در حال حاضر سریعترین قطار شینکاسن در ژاپن با سرعت 320 کیلومتر در ساعتدر حال فعالیت است. قطارهای سیریع السیر در طول بیش از 42 سال فعالیت در ژاپن حتی یک حادثه منجر به تلفات انسانی هم نداشته است. در ساعات اوج، هر ساعت 15 قطار شنکانسن به حرکت در می آید که سه برابر بیشتر از فرانسه است.

علاوه بر قطار سریع السیر شینکانسن، تمامی انواع دیگر قطارها مانند LRT، HSST(Maglev)، AGT(قطار خودکار)، مونو ریل ، قطار شهری و مترو در ژاپن در حال استفاده می باشد. 59 درصد از تمامی سفرهای شهری توکیو از طریق قطار انجام می شود که بالاترین در جهان است. طبق آمار، در سال 2016 حدود 28144 کیلومتر خطوط ریلی در ژاپن وجود داشت. از نظر طول خط آهن، ژاپن در رتبه یازدهم جهان قرار دارد.این در صورتی است که ژاپن در مقایسه با کشورهایی مانند روسیه، آمریکا و هند وسعت کمی داشته و از این نظر شصت و دومین کشور جهان به شمار می آید.

یکی از مهمترین برنامه های ژاپن در زمینه حمل و نقل راه اندازی تجاری سریع ترین قطار جهان با سرعت 603 کیلومتر در ساعت است که قرار است تا سال 2027 توکیو را به شهر ناگویا در جنوب متصل نماید.

عواملی مانند کارآمدی اقتصادی، امنیت، راحتی، پایداری، جامعیت و امکانات جانبی باعث شده است تا راه آهن در ژاپن به حمل و نقلی کیفی تبدیل شود.

از آنجایی که ژاپن کشوری جزیره ای است، حمل و نقل هوایی در برقراری ارتباط بین جزایر و همچنین جهان خارج نقش مهمی ایفا می کند.ژاپن 175 فرودگاه دارد که از این نظر رده سی و سوم جهان می باشد. طبق آمار در سال مالی 2015 (آوریل تا مارس)، 117 میلیون مسافر و حدود 9 میلیون تن بار در فرودگاههای این کشور جابجا شده است.

با توجه به محصور بودن ژاپن در آب ، بنادر و حمل و نقل دریایی نقشی حیاتی در توسعه اقتصادی این کشور ایفا نموده و از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد. ناوگان دریایی بازرگانی ژاپن بیش از 3800 فروند کشتی و تانکر با ظرفیت های مختلف از جمله 58 تانکر حمل LNGو 52 کشتی حمل خودرو دارد که از نظر بزرگی ناوگان تجاری در رتبه 16 جهان قرار می گیرد.

توکیو، یوکوهاما، کوبه، ناگویا، کاواساکی، اوساکا، چیبا، میزوشیما و توماکومای از بنادر مهم ژاپن هستند. مجموعه بندری تقریباً به هم پیوسته خلیج توکیو (متشکل از بنادر یوکوهاما،کاوساکی، توکیو و چیبا) بزرگترین مجموعه بندری ژاپن و یکی از بزرگترین ها در جهان محسوب می شود. با توجه به واردات بسیار زیاد LNG، ژاپن بیش از 30 پایانه بندری تخلیه LNGدر نقاط مختلف کشور دارد.

طبق آمار سال 2015 ، شرکت نیپون یوسن، شرکت شوسن میتسویی و شرکت کاوازاکی کیسن سه شرکت اصلی حمل و نقل دریایی ژاپن بودند. همچنین در سطح جهانی، شرکت بازرگانی میتسویی ژاپن با 110 کشتی و سهم 3 درصد جهانی در رده یازدهم شرکت های بزرگ حمل و نقل بین المللی قرار گرفت.

ژاپن با فروش بیش از 10 میلیارد دلار کشتی در سال بعد از کره جنوبی و چین در رتبه سوم جهان قرار دارد.

 

*********

9.منابع طبیعی

ژاپن از نظر منابع طبیعی (بویژه مواد غذایی و انرژی های فسیلی) کمبود فراوانی داشته و همواره به مواد خام وارداتی وابسته می باشد. ژاپن یکی از وابسته ترین کشورها به انرژی های فسیلی است که تقریباً تمامی آن از خارج وارد می شود. این کشور در تولید برنج و سبزیجات خودکفاست ولی 60 درصد از سایر نیازهای غذایی خود را وارد می کند. جنگل (چوب) مهمترین منبع طبیعی ژاپن محسوب می شود. 

طبق آمار 2014، ژاپن حدود 144 میلیون بشکه ذخایر طبیعی نفت خام دارد که در مقایسه با کشورمان (با 157 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت خام) در رتبه 79 جهان قرار می گیرد. ژاپن در سال 2015 با واردات 45 میلیارد دلار نفت خام در رتبه 5 جهان و واردات 46 میلیارد دلار گاز طبیعی در رتبه اول جهان قرار داشت.

 

*********

10.شرکتهای بازاریابی و پخش کالا

صدها شرکت در زمینه تبلیغات و بازاریابی متعارف و اینترنتی کالا و خدمات در ژاپن فعال هستند و سالانه میلیاردها دلار صرف هزینه تبلیغات در ژاپن می شود. براساس گزارش شرکت تبلیغاتی و بازاریابی دنتسو Dentsuهزینه های صرف شده برای تبلیغات در ژاپن در سال 2016 با 1.9 (یک ممیز نه) درصد افزایش نسبت به سال قبل به رقم 57 میلیارد دلار رسید. هزینه صرف شده برای تبلیغات در رسانه های سنتی (روزنامه، مجله،رادیو، تلویزیون) %45.5 ، اینترنت 20.8% و روش های دیگر ( نمایشگاه،بیلبورد،بروشور،نشریه رایگان، ای میل و ...) %33.7 بوده است.

برخی از شرکت های کارگزاری تبلیغات و بازاریابی در ژاپن به شرح زیر می باشد:

DENTSU INC (dentsu.com)

دنتسو ((DENTSUبزرگترین شرکت  تبلیغاتی و بازاریابی داخلی و بین المللی ژاپن است که دفتر اصلی آن در توکیو است و از طریق بیش از 140 دفتر و شعبه در سراسر جهان مشغول ارائه خدمات نوآورانه و دیجیتال می باشد. این شرکت سالانه گزارشی از وضعیت هزینه های تبلیغات و بازاریابی در ژاپن منتشر می نماید که در آدرس http://www.dentsu.com/knowledgeanddata/ad_expendituresموجود می باشد.

Symphony Marketing                       http://www.symphony-marketing.co.jp/en

Hakuhodo                                          http://www.hakuhodo.jp/

Asahi Advertising Inc. (ASAKO)       http://www.asakonet.co.jp/

ASAHI AGENCY                                  http://www.asahiagency.com/

FRONTAGE INC                                  https://www.frontage.jp/

ADK (Asatsu-DK Inc.)                        https://www.adk.jp/en/

DAIKO ADVERTISING INC                 https://www.daiko.co.jp/en

Tokyu Agency Inc.                             http://www.tokyu-agc.co.jp/eng/

YOMIKO ADVERTISING INC.            http://www.yomiko.co.jp

 

با توجه به هزینه کلان تبلیغات در ژاپن (یک صفحه کامل روزنامه پرتیراژ حدود 100 هزار دلار) می توان از سامانه سازمان تجارت خارجی ژاپن (جتروJETRO) نیز استفاده نمود. این سامانه در قالب Trade Tie-up Promotion Program-TTPPامکان ویژه ای برای یافتن شرکای تجاری و همچنین ارائه خدمات دیگر از قبیل ترجمه و تبلیغ کالا فراهم کرده است و از طریق آدرس زیر قابل دسترس می باشد:

https://www.jetro.go.jp/ttppoas/index.html

**********

11. شرکتهای بزرگ و مهم کشور ژاپن

در ژاپن بیش از 3 میلیون شرکت ثبت شده وجود دارد که نام صدها شرکت از این میان در ردیف بهترین شرکت های جهانی قرار دارد. فهرست های مختلفی از شرکت های بزرگ ژاپنی وجود دارد که ذیلاً به یکی از آنها اشاره می شود. 

شرکت تویوتا  Toyota Motor

شرکت خودروسازی تویوتا نه تنها بزرگترین شرکت در ژاپن می باشد بلکه بزرگترین سازنده خودرو در جهان نیز محسوب می شود. تویوتا اولین شرکت خودروساز در جهان بود که توانست در یک سال بیش از 10 میلیون خودرو تولید نماید. این شرکت یکی از 20 شرکت بزرگ جهان بود و ارزش آن بیش از 200 میلیارد دلار تخمین زده می شود. 

گروه مالی میتسوبیشی Mitsubishi UFJ Financial

گروه مالی میتسوبیشی بزرگترین گروه مالی و بانکی ژاپن، یکی از مهمترین شرکت های مجموعه میتسوبیشی و دومین مجموعه بانکی بزرگ در جهان می باشد که حدود دو و نیم تریلیون دلار دارایی داشته و ارزش آن در بازار بیش از 80 میلیارد دلار است.

گروه مالی سومیتومو میتسویی Sumitomo Mitsui Financial

گروه بانکی سومیتومو میتسویی (SMBC) دومین گروه مالی و بانکی بزرگ ژاپن بعد از میتسوبیشی محسوب می شود که دارایی آن حدود 1 تریلیون و 800 میلیارد دلار بوده و ارزش آن در بازار حدود 60 میلیارد دلار است. اس ام بی سی نیز در سطح جهانی یکی از موسسات مالی بزرگ محسوب می شود. 

شرکت مخابرات ژاپن Nippon Telegraph & Tel (NTT)

شرکت مخابرات ژاپن (که در گذشته متعلق به دولت بود) از نظر درآمد یکی از بزرگترین شرکت های مخابراتی جهان است ارزش آن در بازار 61 میلیارد دلار تخمین زده می شود. این شرکت در قرن بیستم زیرساخت تلفن و مخابرات در ژاپن را گسترش داد توانست یکی از بهترین و کامل ترین زیرساخت های ارتباطی را در جهان برای این کشور به ارمغان بیاورد. یک سوم از سهام این شرکت همچنان در اختیار دولت است ولی به عنوان یک شرکت خصوصی ثبت شده است.  

شرکت هوندا Honda Motor

هوندا یکی از بزرگترین شرکت های ژاپن و بزرگترین سازنده موتورسیکلت در جهان می باشد که سالانه بیش از 14 میلیون موتور تولید می کند. این شرکت همچنین دومین تولید کننده خودرو در ژاپن بوده و ارزش آن در بازار حدود 63 میلیارد دلار است.

گروه سافت بنک Softbank

سافت بنک، دومین شرکت بزرگ مخابراتی و رقیب اصلی شرکت NTTمحسوب می شود و به آقای ماسایوشی سانMasayushi Sonکارآفرین بزرگ ژاپن تعلق دارد. گروه سافت بنک طیف گسترده ای از خدمات مختلف مانند تلفن همراه، اینترنت، تجارت الکترونیک،تامین مالی، بازاریابی و رسانه در ژاپن و سراسر جهان ارائه می نماید. این شرکت در شمار 100 شرکت اول جهان بوده و ارزش آن در بازار حدود 92 میلیارد دلار می باشد. 

گروه مالی میزوهو Mizuho Financial Group

گروه مالی میزوهو سومین گروه مالی ـ بانکی بزرگ در ژاپن و در شمار 60 شرکت برتر جهان قرار دارد. این گروه بیش از 2 تریلیون دلار دارایی داشته و ارزش آن در بازار حدود 50 میلیارد دلار می باشد.

شرکت نیسان Nissan Motor

شرکت خودروسازی نیسان امروزه ششمین خودروساز بزرگ جهان و یکی از بزرگترین خودروسازان در ژاپن است. با توجه به ادغام نیسان با شرکت رنو و حضور سهامداران غیرژاپنی در آن ، این شرکت امروزه شرکتی فقط ژاپنی محسوب نشده و ارزش آن در بازار بیش از 40 میلیارد دلار می باشد.

شرکت میتوبیشی Mitsubishi Corp

شرکت میتسوبیشی کورپوریشن فعالیت های بسیار متنوع و گسترده ای در بخش انرژی، ماشین آلات، بانکداری، مواد غذایی ، مواد شیمیایی و تامین مالی و حتی تولید هواپیمای مسافری دارد. سود سالانه آن بیش از 4 میلیارد دلار بوده و ارزش آن در بازار حدود 31 میلیارد دلار می باشد.

هیتاچی Hitachi

شرکت هیتاچی یکی از بزرگترین و موفق ترین شرکت ها در ژاپن و در ردیف بزرگترین شرکت های جهانی قرار دارد. محصولات الکترونیکی، ماشین آلات و تجهیزات فنی تولیدی این شرکت یکی از بهترین ها در جهان بوده و ارزش آن در بازار حدود 36 میلیارد دلار می باشد.

**********

12.نمایشگاههای اقتصادی ژاپن

سالانه هزاران همایش، نمایشگاه، کنفرانس و سمپوزیوم عمومی و تخصصی در زمینه های اقتصاد، انرژی، بازرگانی، فن آوری و نوآوری های دیجیتال ITدر سراسر ژاپن برگزار می شود که عموماً یکی از برترین ها در جهان محسوب می شوند. مراکز نمایشگاهی وسیع و متعددی در شهرهای مختلف ژاپن وجود دارد که عمده ترین آنها توکیو بیگ سایت، ماکوهاری مس (چیبا) ، پاسیفیکو یوکوهاما، اینتکس اوساکا، پورت مس ناگویا و مرکز نمایشگاهی کوبه می باشد. تقویم نمایشگاهی این مراکز از طریق سایت های زیر به راحتی در دسترس قرار دارد:

http://www.bigsight.jp/english/event 

https://www.m-messe.co.jp/en/

http://www.pacifico.co.jp/english

http://www.intex-osaka.com/en/

http://portmesse.com/en/outline

http://kobe-cc.jp/english/

از عمده ترین نمایشگاههایی که بصورت سالانه یا چندسال یک بار در ژاپن برگزار می شود می توان به نمایشگاه Gastech(بزرگترین کنفرانس و نمایشگاه بین المللی گاز جهان) ،AeroSpace، Nano Tech، CEATEC( فن آوری اطلاعات و ارتباطات)، Foodex، Hospex(دارویی ـ پزشکی)، نمایشگاه جواهرات توکیو و کوبه و Gift Showاشاره نمود.

**********

13. ثبت شرکت در ژاپن

بطور اجمالی جهت ثبت شرکت در ژاپن موارد زیر مورد نیاز است:

داشتن ویزای سرمایه گذار (investor) یا مدیر تجاری (business manager)

ثبت مهر شخصی

داشتن دفترچه حساب بانکی(موجودی حساب اولیه 5 میلیون ین )

ثبت آرم شرکت

برای درخواست ویزای سرمایه گذاری و مدیریتی نیز موارد زیر مورد نیاز است:

همراه داشتن پاسپورت

همراه داشتن کارت شناسنای خارجی (آی دی کارت)

مشخصات شرکت

ثبت جلسه سهامداران

قرارداد خرید یا اجاره دفتر برای شرکت

لیست سهامداران

ارائه طرح و برنامه کاری شرکت (business plan)

تکمیل فرم درخواست

اظهاریه تامین سرمایه شرکت

گواهی ثبت مالیاتی شرکت

تصویراساسنامه شرکت

ثبت اختراع، کالا و علائم تجاری در ژاپن

دفتر ثبت اختراع ژاپن (Japan Patent Office) نهاد مسئول و ناظر در زمینه ثبت اختراع کالا، خدمات و علائم تجاری و حقوق مالکیت معنوی در ژاپن است. متقاضیان می توانند درخواست خود را بطور مستقیم یا از طریق پست یا اینترنت به دفتر ثبت اختراع ارائه نمایند. قوانین و مراحل ثبت اختراع در وب سایت این دفتر به آدرس http://www.jpo.go.jp/index.htmموجود می باشد. این دفتر در تمامی استان های ژاپن نمایندگی دارد. علاوه بر آن مرکز ملی اطلاعات و آموزش مالکیت صنعتی (INPIT) از طریق تلفن 81335811101+ آماده پاسخگویی می باشد.

کانون وکلای ثبت اختراع ژاپن (Japan Patent Attorney Association) در سال 1915 تاسیس گردید که امروزه با بیش از 11 هزار عضو حقیقی و حقوقی، دعاوی تخصصی ناشی از مالکیت معنوی را پیگیری می کند.

http://www.jpaa.or.jp

http://benrishi-navi.com

ثبت شرکت یا حق اختراع (Patent) در ژاپن معمولاً از طریق شرکت یا وکلای متخصص در این زمینه آسان تر انجام می شود.

 

*********

14. بخش گمرک

ژاپن از طریق تبادل اطلاعات بین سازمان های داخلی و سایر کشورها بطور جدی به جلوگیری از ورود و خروج مواد مخدر، سلاح گرم، اقلام مرتبط با تروریسم و محصولات ناقض مالکیت معنوی در مبادی ورودی خود اقدام نموده و قوانین سخت گیرانه ای در این زمینه ها دارد. بویژه در مقابله با نقض مالکیت معنوی بررسی های جدی در گمرکات این کشور صورت می گیرد تا اعتماد و اطمینان در جامعه خدشه دار نشود؛ مقابله با جعل علامت تجاری ثبت شده، تقلید از علائم تجاری، قراردادن علامت تجاری جعلی روی کالا یا اسناد مربوطه، فروش کالای جعلی، عدم استفاده از علائم اجباری که باید روی کالا و اسناد قرار داده شود در اولویت بوده با خاطیان برخورد شدید صورت می گیرد.

گمرک ژاپن درعین حال تلاش می کند برای حفظ امنیت تجارت و برقرای نظم و قانون، انجام امور اداری و گمرکی را نیز تا حد ممکن تسهیل نموده و از جمله کشورهایی است که آسان ترین و منظم ترین فرآیندهای گمرکی در جهان را دارند.

در حال حاضر بیش از 90 درصد از امور گمرکی در ژاپن بصورت الکترونیکی انجام می شود.

هرگونه واردات کالا به ژاپن نیازمند تسلیم اظهاریه واردات (فرم C-5020) در سه نسخه به اداره کل گمرک می باشد. لازم است اسناد ذیل به فرم اظهاریه واردات (import declaration) الصاق شود:

• فاکتور کالا
• بارنامه
• گواهی مبدا
• لیست بسته بندی، هزینه حمل، بیمه نامه و ... (در صورت نیاز)
• مجوزهای قانونی مورد نیاز 6. رسید پرداخت عوارض گمرکی (در صورت شمول عوارض گمرکی به کالای مورد نظر

کالاهای ممنوعه

ورود اقلام زیر به ژاپن ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد:

• انواع مواد مخدر و روان گردان (تریاک، هرویین،کوکایین، حشیش، شیشه و ... )
• سلاح گرم، مهمات از جمله گلوله، قطعات سلاح گرم
• مواد منفجره (دینامیت، باروت و غیره)
• مواد اولیه و تشکیل دهنده سلاح های شیمیایی
• موجودات ذره بینی، یاخته یا سلول هایی (germ) که ممکن است در bio-terrorismمورد استفاده قرار گیرد. 
• سکه، اسکناس، چک بانکی، اوراق بهادار و کارت اعتباری جعلی، دستکاری شده یا تقلیدی
• کتاب ، نقاشی، کنده کاری یا هر شی ء دیگر که منافی عفت عمومی است (مانند پورنوگرافی)
• پورنوگرافی کودکان
• اقلام ناقض مالکیت معنوی  

ورود برخی اقلام نیز محدودیت های قانونی دارد و باید مجوزهای مربوط از سایر مراجع (غیر از گمرک) اخذ گردد:

ـ گیاهان و حیوانات قبل از ورود به گمرک باید مورد بررسی قرنطینه گیاهی و حیوانی قرار گیرند.

ـ همراه داشتن دارو و اقلام شبه دارویی فقط برای مصرف دو ماه و لوازم آرایشی برای 24 بار مصرف مجاز می باشد.

ـ ورود سلاح شکاری، تفنگ بادی، شمشیر و مانند آن بدون مجوز ممنوع است.

 

کالاهای مشمول عوارض گمرکی به 21 دسته و 97 مجموعه تقسیم می گردد که بستگی به نوع و میزان آن هزینه های گمرکی متفاوتی دارند. بطور کلی از تمامی کالاهای وارده به ژاپن عوارض گمرکی و مالیات بر مصرف (8 درصد) اخذ می گردد و بر خی کالاها مشمول عوارض و هزینه های دیگری نیز می شوند.

تعداد 9 منطقه گمرکی در ژاپن وجود دارد که برای کسب اطلاعات و مشاوره بیشتر می توان با شماره ها زیر تماس گرفت یا به وب سایت گمرک ژاپن به آدرس http://www.customs.go.jp/english/index.htmمراجعه نمود:

 

• Tokyo Customs: +81-3-3529-0700
• Yokohama Customs: +81-45-212-6000
• Kobe Customs: +81-78-333-3100
• Osaka Customs: +81-6-6576-3001
• Nagoya Customs: +81-52-654-4100
• Moji Customs: +81-50-3530-8372
• Nagasaki Customs: +81-95-828-8619
• Hakodate Customs: +81-138-40-4261
• Okinawa Regional Customs: +81-98-863-0099

 

**********

15- بیمه،مالیات و استانداردهای کار در ژاپن

صنعت بیمه در ژاپن

آژانس خدمات مالی ژاپن (FSA) وابسته به وزارت دارایی نهاد مسئول مدیریت و نظارت بر صنعت بیمه در ژاپن است. برخی اختیارات نیز به دفاتر محلی وزارت دارایی تفویض شده است. شرکت های بیمه ای خارجی نیز در این کشور ثبت شده و حق فعالیت دارند. قانون صنعت بیمه Insurance Business Law (1995)محور اصلی قوانین نظارتی بیمه در ژاپن است که بر شرکت های بیمه و کارگزاران بیمه نظارت دارد. هدف اصلی آن تضمین منافع بیمه شدگان از طریق مدیریت دقیق شرکت های بیمه ای و اطمینان از منصفانه بودن فعالیت های بیمه ای در کشور و رعایت حقوق بیمه شوندگان است.

(http://www.fsa.go.jp/common/law/ins01.pdf)

ژاپن نظام بیمه همگانی دارد که براساس آن هر فرد ساکن در این کشور باید علی الاصول بیمه درمانی و بیمه بازنشستگی داشته باشد. چهار نوع بیمه مختلف در ژاپن وجود دارد که شرکت قانوناً موظف هستند برای کارکنان خود تامین نمایند.

الف - بیمه حوادث

این بیمه تمامی حوادث یا بیماری هایی که در اثر کار یا تردد به محل کار روی می دهد را پوشش می دهد.

ب - بیمه بیکاری

این بیمه افرادی که بیکاری می شوند را از طریق ارائه کمک مالی تحت حمایت قرار می دهد.

پ- بیمه درمانی

این بیمه هزینه های پزشکی و بیمارستانی کارکنان را تامین می نماید.

ت- بیمه بازنشستگی

این بیمه مزایای لازم برای کارکنان را هنگام بازنشستگی، معلولیت یا فوت تامین می نماید.

عموماً بیمه حوادث و بیمه بیکاری را مشترکاً"بیمه کاری" و بیمه درمانی و بیمه بازنشستگی را مشترکاً "تامین اجتماعی " می خوانند.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به آدرس اینترنتی زیر مراجعه شود:

https://www.jetro.go.jp/en/invest/setting_up/laws/section4

)کلیات قوانین بیمه(http://www.sonpo.or.jp/en/regulations/001.html

بیمه مضاعف یا مشترک

بیمه مشترک (co-insurance) یعنی همکاری چند شرکت بیمه برای پوشش بخشی از یک موضوع بیمه ای در یک قرارداد مشترک و بیمه مضاعف (double insurance) یعنی پوشش یک موضوع از سوی دو یا چند شرکت بیمه ای در قراردادهای جداگانه و مستقلدر قوانین بیمه ای ژاپن وجود دارد.

آژانس بیمه صادرات و سرمایه گذاری ژاپن Nippon Export and Investment Insurance (NEXI)نهاد رسمی تضمین اعتبار صادرات ژاپن می باشد. جهت اطلاع از درجه بندی کشورها در حوزه ریسک صادرات می توان به سایت NEXIمراجعه نمود:

http://www.nexi.go.jp/cover/en/index

قانون بیمه تجارت و سرمایه گذاری ژاپن در لینک زیر قابل دسترس می باشد:

www.japaneselawtranslation.go.jp/law/detail_download/?ff=09&id=2652

مالیات

هر فردی که در ژاپن سکونت قانونی دارد باید مالیات خود را به منطقه شهرداری، روستا، شهر یا استان مربوطه پرداخت نماید. افرادی که در یک ناحیه، شهر، شهرستان یا روستا زندگی می کنند بدون در نظر گرفتن ملیت از اول ژانویه مشمول پرداخت مالیاتهستند.مالیات هر سال بر پایه مالیات بر درآمد سال گذشته افراد محاسبه می شود. میزان مالیات طی ماه آوریل یا بعد از ماه آوریل هر سال در روستا، شهر و استان تعیین می شود و بلافاصله پس از اعلام، باید پرداخت شود. مالیات کارکنان شرکتها هر ماه به وسیله شرکت مربوطه از حقوق آنها کسر و به نیابت از کارکنان به اداره منطقه ای، شهر، شهرستان یا روستا طی ماه ژوئن تا ماه می سال بعد (جمع آوری خاص) پرداخت می شود. سایر پرداخت کنندگان مالیات، مالیات های خود را به طور مستقیم به صورت اقساط ماهیانه به منطقه، روستا،شهر یا استان (جمع آوری معمولی) پرداخت می کنند.
بنابراین، شخصی که در سال گذشته حقوق دریافت کرده، انتظار می رود مالیاتبپردازدحتی اگر محل سکونت خود را تغییر داده یا بعد از اول ژانویه ژاپن را ترک کرده باشد.

اگر در ژاپن اقامت قانونی داشته و درآمد هم داشته باشید از دیدگاه قوانین مالیاتی مشمول پرداخت "مالیات بردرآمد" خواهید بود. شخصی که از یک کشور دیگر براساس قرارداد قانونی برای کار به ژاپن فرستاده می شود بلافاصله پس از ورود به این کشور "ساکن"محسوب شده و باید مالیات بپردازد، مگر آنکه که اقامت وی کمتر از یک سال باشد.

مالیات بر درآمد هم بر درآمد افراد در سال قبل (اول ژانویه تا 31 دسامبر) تعلق می گیرد. مالیات بر درآمد با تقسیم درآمد قابل مالیات بر نرخ مالیات به دست می آید. درآمد قابل مالیات پس از کاهش کسورات استاندارد، حق بیمه اجتماعی و کسورات مربوط به همسر و وابستگان از درآمد خالص استخدامی به دست می آید. نرخ مالیات بین 10 تا 37 درصد بسته به میزان درآمد فرد تعیین می گردد.

اگر فردی که در ژاپن کار می کند حقوق دریافتی خود را برای خانواده و افراد تحت تکفل خود در کشورش می فرستد می تواند با ارائه اسناد مربوط به این موضوع مشمول کاهش مالیات بر آمد گردد. این درخواست باید ابتدای سال (قبل از دریافت اولین حقوق آن سال) به کارفرما تحویل داده شود. کاهش کسورات در محاسبات آخر سال اعمال خواهد شد.

ثبت اظهارنامه مالیاتی

پرداخت کننده مالیات، اگر شاغل باشدمعمولاٌ لازم نیست اظهارنامه مالیاتی پر کندزیرا کارفرما در تراز آخر سال و با آخرین پرداخت سال مالیات بر درآمد را کسر می کند. اما اگر فرد استخدام شده در یکی از گروه های زیر قرار گیرد، لازم است اظهارنامه مالیاتی نهایی را پر کند:

ـ حقوق فرد از خارج از کشور پرداخت شود
ـ حقوق فرد از دو یا چند منبع پرداخت شود یا فرد غیر از حقوق ماهانه یا حق بازنشستگی درآمد دیگری هم داشته باشد.

ـ درآمد فرد از مالیات معاف باشد (به هر دلیل)

پرکردن اظهارنامه مالیاتی در اداره مالیاتی محل سکونت و از 16 فوریه تا 15 مارس انجام می شود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به آدرس زیر مراجعه شود:

https://www.nta.go.jp/foreign_language

https://www.jetro.go.jp/en/invest/setting_up

https://www.jetro.go.jp/en/invest/setting_up/laws/section4/page9.html

مالیات بر شرکت ها

شرکت خارجی که در ژاپن فعالیت کرده و در داخل این کشور درآمد کسب می کند مشمول پرداخت مالیات بر شرکت ها می باشد. یکی از معیارهای تعیین مالیات برای شرکت ها ، میزان سرمایه اولیه می باشد.

قانون تجارت ژاپن شرکت ها را به سه دسته تقسیم می کند:

ـ شرکت های کوچک: شرکتی که سرمایه آن کمتر از 100 میلیون ین است.

ـ شرکت متوسط: شرکتی که سرمایه آن بین 100 تا 500 میلیون ین است.

ـ شرکت های بزرگ: شرکتی که سرمایه آن بیش از 500 میلیون ین یا مجموع تعهداتش حداقل 20 میلیارد ین باشد.

جهت اطلاع از قوانین مالیات بر شرکت ها به لینک زیر مراجعه فرمایید:

http://www.japaneselawtranslation.go.jp/law/detail/?id=53&vm=04&re=01

https://www.nta.go.jp/foreign_language

مقررات و استانداردهای کار

قوانین و مقررات کار در ژاپن در مورد تمام شاغلان، صرف نظر از ملیت، به عنوان یک اصل پذیرفته شده است. این بدان معناست که قانون استاندارد کار، حداقل دستمزد، بهداشت، ایمنی محیط کار، بیمه حوادث کارگران، امنیت شغلی و سایر قوانین در مورد خارجی ها نیز باید اعمال شود.طبق قانون استاندارد کار شاغلان از نظر دستمزد، ساعت کار یا سایر شرایط کاری نباید به دلیل ملیت یا سایر شرایط مورد تبعیض قرار گیرند. (ماده 3، قانون استاندارد کار)

ساعات کار

ساعت کار رسمی 40 ساعت در هفته است. قانون استاندارد کار تصریح می کند که کارفرما نباید بیش از 8 ساعت در روز از کارمند کار بخواهد. ساعات کار تعیین شده هر شرکت نباید از مدت رسمی و قانونی بیشتر باشد. (ماده 32)اما افزایش ساعت کار تا 44 ساعت در هفته در موارد خاص نظیر فعالیت های اقتصادی، سینما و تئاتر، بهداشت و خدمات و سرگرمی ها مجاز شناخته شده استبه شرط آن که در آن شرکت کمتر از 9 کارمند تمام وقت مشغول به کار باشند.
انواع ساعت کارهای مختلف که بتواند ساعت کاری را با نوسانات و شرایط کاری مختلف وفق دهد در شرایط خاصی مجاز شناخته شده است. (به عنوان مثالسیستم ساعت کاری یک ماهه، یک ساله یا ساعت کاری شناور)

تعطیلات رسمی

قانون استاندارد کار تصریح می کند که کارفرما باید حداقل یک روز در هفته را برای کارمند تعطیل اعلام کند. در غیر این صورت، کارفرما باید حداقل چهار روز تعطیلی برای چهار هفته در ماه برای کارمند در نظر بگیرد.(ماده 35)
در مورد زمان استراحت، قانون تصریح کرده است که کارفرما باید برای کارمندانی که بیش از 6 ساعت کار می کنند، حداقل 45 دقیقه و برای کارمندانی که بیش از 8 ساعت کار می کنند، حداقل یک ساعت زمان استراحت در روز در نظر بگیرد. (ماده 34)

http://www.mhlw.go.jp/stf/seisakunitsuite/bunya/koyou_roudou/roudoukijun/foreign/index.html

(شرایط، مقررات و استانداردهای کار در ژاپن (مورد نیاز خارجیان).

ملاحظه

وزارت اقتصاد،تجارت و صنعت ژاپن (METI) هر سال فهرستی از شرکت های ایرانی و چند کشور دیگر که مشمول کنترل صادرات هستند منتشر می کند. صادرکنندگان ژاپنی برای صدور تجهیزات به این شرکت ها باید از دولت ژاپن مجوز ویژه دریافت نماید. برای اطلاع از این فهرست به آدرس زیر مراجعه شود: 

http://www.meti.go.jp/policy/anpo/englishpage.html

 

به روز رسانی خرداد 1397