بر اساس یافته‌های پژوهشگران و باستان شناسان قدمت روابط ایران و ژاپن به زمان ساسانیان و جاده ابریشم باز می گردد.
گفتنی است گنجینه شوسوئین متعلق به قرن هشتم میلادی که در برگیرنده آثار تاریخی مهمی از دوره ایران باستان است (این مجموعه نفیس توسط امپراطور شومو در دوره نارا جمع آوری شده) سالی یکبار در شهر تاریخی نارا در غرب ژاپن به نمایش در می‌آید.
مع الوصف، اولین تماس رسمی ایران با ژاپن در سال 1878 و در بازگشت ناصر الدین شاه از دومین سفر به اروپا در سن پترزبورگ با وزیر مختار ژاپن در روسیه و دبیر اول سفارتِ آن کشور رقم خورد. دولت ژاپن در سال ۱۸۸۰ هیئتی را به سرپرستی یوشیدا ماساهاروُ سوار بر ناو «هییِی» روانۀ ایران نمود.
روابط دیپلماتیک ایران با ژاپن سرانجام در سال ۱۹۲۹ و با تاسیس سفارت ژاپن در ماه اوت آغاز شد. یک سال بعد و در ۱۹۳۰ سفارت ایران در توکیو نیز گشایش یافت و در سال ۱۹۳۹ میان دو کشور پیمان مودت امضا شد.
روابط اقتصادی ایران و ژاپن در طول تاریخ همیشه مکمل یکدیگر بوده است. ایران به عنوان یکی از کشورهای نفت خیز دنیا، عمده ترین تامین کننده نفت ژاپن به شمار می رود.
بعد از ملی شدن نفت ایران، خرید نفت از ایران توسط انگلیس و آمریکا تحریم شد. در چنین شرایطی شرکت ژاپنی ایدمیتسو سازوئو با وجود آگاهی از خطر حمله ناوهای انگلیسی و یا ورشکستگی شرکت و به منظور حمایت از مردم ایران و حفظ روابط دوستانه ایران و ژاپن به ایران آمد و نفت خریداری شده از ایران را به ژاپن رساند. حادثه کشتی نیشومارو در اذهان مردم دو کشور جاودانه شد و مردم ایران از آن حادثه و اقدام ژاپن به نیکی یاد می‌کنند.
حادثه نیشومارو تاثیر غیر قابل انکاری بر روابط اقتصادی و همچنین روابط دوستانه ایران و ژاپن داشته است و از آن به عنوان سمبلی از دوستی و ارتباط عمیق بین دو کشور یاد می‌شود.
مناسبات ایران و ژاپن همواره بر احترام و اعتماد متقابل استوار بوده است. تاکنون سندهای متعددی میان دو کشور منعقد شده که از مهم ترین آنها می توان به موافقتنامه فرهنگی، موافقتنامه همکاری های اقتصادی و فنی، موافقت نامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری و موافقت نامه انتقال محکومین به حبس اشاره کرد.
موافقت نامه همکاری اداری در امور گمرکی یکی دیگر از اسناد دوجانبه می‌باشد. این موافقت نامه بین دولت ژاپن و دولت جمهوری اسلامی ایران درباره کمک و همکاری متقابل اداری در امور گمرکی در مرداد ماه سال 1400 بین سفیر تام الاختیار ژاپن و رئیس گمرک جمهوری اسلامی ایران به امضا رسید.
سال 1399 که مصادف با نودمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور بود، فصل نوینی در روابط حسنه دو کشور آغاز شد. در این سال آقای آبه شینزو؛ نخست وزیر وقت ژاپن در تاریخ 22 خرداد ماه در راس هیاتی بلندپایه به تهـران سفر و با آیت الله خامنـه ای رهبـر معظم انقـلاب و رئیس جمهور وقت ملاقات کرد.
جناب آقای دکتر روحانی در تاریخ 29 آذرماه 1399، به عنوان رئیس جمهور ایران به توکیو سفر نمودند و مورد استقبال نخست وزیر ژاپن قرار گرفتند. با عنایت به روابط تاریخی و دیرینه جمهوری اسلامی ایران و ژاپن، رایزنی های دو کشور در سطوح مختلف و در حوزه های مورد علاقه ادامه دارد.
با روی کارآمدن دولت جناب آقای دکتر رئیسی، جناب آقای کیشیدا به عنوان رئیس گروه دوستی پارلمانی ژاپن و ایران، نخستین مقام ژاپنی بود که در اقامتگاه سفیر حضور یافت و پیام کتبی تبریک پیروزی جناب آقای دکتر رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری را شخصاً به سفیر ج.ا.ایران تقدیم نمود.
همچنین با توجه به اهمیت رایزنی مقامات بلندپایه دو کشور، دولت ژاپن در آغاز استقرار دولت سیزدهم، جناب آقای موتگی؛ وزیر امور خارجه را در شهریور ماه 1400 به ج.ا.ایران اعزام نمود.
جناب آقای کیشیدا فومیئو؛ نخست وزیر ژاپن در حاشیه هفتاد و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در شهریور 1401 با جناب آقای دکتر رئیسی در نیویورک دیدار نمودند.
جناب آقای دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در مرداد ماه 1402 به ژاپن سفر کرده و با نخست وزیر، وزیر امور خارجه و وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن دیدار و گفتگو داشتند.
سران دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ژاپن در حاشیه هفتاد و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1402 با یکدیگر گفتگو و تعامل سازنده ای داشتند.
به روز رسانی آبان 1402
توئیتر سفارت :
https://twitter.com/IraninJapan